Google və NextEra Enerji: İowada Bağlanmış Atom Stansiyasının Dirçəlişi

Bu həftə texnologiya nəhəngi “Google” şirkəti “NextEra Energy” ilə əməkdaşlıq çərçivəsində İowada 2020-ci ildə fəaliyyətini dayandırmış bir atom elektrik stansiyasını (AES) yenidən işə salmaq niyyətində olduğunu bəyan edib. “NextEra” şirkəti son bir il ərzində reaktoru bərpa etmək üçün tərəfdaş axtarırdı. Onlar sıfır karbonlu enerji mənbələrini sürətlə artırmaq istəyən “Google” şəklində ideal tərəfdaş tapdılar, çünki bu nəhəngin data mərkəzləri donanması daim böyüyür və enerji tələbatı artır. Müqavilənin şərtlərinə görə, stansiya 2029-cu ildə işə başladıqdan sonra “Google” onun istehsal etdiyi enerjinin böyük bir hissəsini 25 il müddətinə almağa razılaşıb. Bu, şirkətin enerji ehtiyaclarını uzunmüddətli şəkildə qarşılamaq üçün atılmış ciddi bir addımdır.

Duane Arnold Enerji Mərkəzinin bağlanması gözlənilməz bir hadisə nəticəsində baş vermişdi. Stansiya güclü leysan fırtınası (derecho) səbəbindən fəaliyyətini dayandırdı, çünki fırtına radioaktiv qazların ətrafa sızmasının qarşısını alan ikinci dərəcəli mühafizə sisteminin bir hissəsini zədələmişdi. İlkin olaraq, stansiya 601 meqavat elektrik enerjisi istehsal etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Yenidən istifadəyə vermə planları uğurla həyata keçirilərsə, təmir olunmuş reaktor bu gücə əlavə 14 meqavat enerji çıxarma qabiliyyətini qatacaq. Hər iki şirkət razılaşmanın maliyyə tərəfləri barədə heç bir məlumat verməyib. Bununla yanaşı, “NextEra” 2029-cu ildə obyektin yenidən işə salınmasını hədəfləyir.

Texnologiya şirkətləri və data mərkəzləri inkişaf etdirənlər üçün elektrik enerjisinə olan tələbat on ildən çox davam edən zəiflikdən sonra yenidən yüksəldiyindən, atom enerjisi sektoru hazırda dirçəliş yaşayır. Bu meyl təkcə Duane Arnold AES layihəsi ilə məhdudlaşmır. Məsələn, keçən il “Microsoft” da “Constellation Energy” ilə birlikdə 2019-cu ildə dayandırılmış Three Mile Island reaktorunu yenidən işə salmaq üçün müqavilə bağladığını bildirmişdi. “Constellation” bu səyin təxminən 1.6 milyard dollara başa gələcəyini və 835 meqavatlıq reaktorun 2028-ci ildə fəaliyyətə başlayacağını gözləyir. Iowa AES-də əməliyyat gücünün qalan hissəsi oxşar şərtlərlə Central Iowa Power Cooperative (CIPC) təşkilatına satılacaq. Hazırda CIPC stansiyada 20% paya malikdir, lakin NextEra Energy həm kooperativi, həm də digər azlıq səhmdarını satın almaq barədə razılığa gəlib.

Köhnə reaktorları yenidən işə salmaq, yeni bir elektrik stansiyasının inşası üçün sərf olunacaq illəri qısaltmaqla, şəbəkəyə əlavə atom gücü gətirmək üçün daha asan bir yol hesab olunur. Lakin bu layihələr hələ də illərlə davam edən proseslərdir və beləliklə, inkişafı illər çəkən yeni təbii qaz elektrik stansiyaları ilə rəqabət aparırlar. Bu arada, “Google” kimi böyük şirkətlər data mərkəzlərinə enerji vermək üçün daha sürətli həll yollarına müraciət edir. Onlar reaktorların bərpası kimi illər yox, aylarla işə salına bilən günəş enerjisi sistemləri və batareyalar kimi alternativlərdən də istifadə edirlər.