ChatGPT: Süni İntellekt Çatbotu Haqqında Ən Yeni Məlumatlar, Böyümə Və Mübahisələr

OpenAI şirkətinin mətn yaradan süni intellekt çatbotu olan ChatGPT, 2022-ci ilin noyabrında istifadəyə verildiyi gündən etibarən bütün dünyada geniş marağa səbəb olub. Əvvəlcə qısa mətn sorğuları ilə esse və kod yazaraq məhsuldarlığı artırmaq üçün nəzərdə tutulsa da, qısa müddətdə nəhəng bir platformaya çevrildi və hazırda həftəlik 300 milyondan çox aktiv istifadəçisi var. 2024-cü il OpenAI üçün mühüm yeniliklərlə yadda qaldı. Şirkət Apple ilə "Apple Intelligence" adlı generativ süni intellekt xidməti üçün tərəfdaşlıq etdi, səs imkanları olan GPT-4o modelini buraxdı və mətndən-videoya model olan "Sora"nı təqdim etməyə hazırlaşdı. Lakin inkişaflarla yanaşı, şirkət daxili idarəetmə və hüquqi sahədə də çətinliklərlə üzləşdi. Həmtəsisçi və uzun müddət baş elmi işçi olmuş İlya Sutskever və Texnologiya Direktoru Mira Murati kimi yüksək səviyyəli rəhbərlər şirkətdən ayrıldı. Eyni zamanda, OpenAI müəllif hüquqlarının pozulması iddiası ilə məhkəməyə verildi və Elon Musk şirkətin kommersiya quruluşuna keçidini dayandırmaq üçün ərizə təqdim etdi.

2025-ci ildə OpenAI, Çinin DeepSeek kimi rəqiblərinə qarşı süni intellekt yarışında geri qalması ilə bağlı yaranan ictimai qənaətlə mübarizə aparır. Şirkət Vaşinqtondakı siyasətçilərlə əlaqələrini gücləndirməyə çalışır, eyni zamanda Softbank və Oracle ilə birlikdə $50 milyard dəyərində böyük bir məlumat mərkəzi layihəsi üzərində işləyir. Həmçinin, şirkətin tarixin ən böyük maliyyələşdirmə turlarından birinə hazırlaşdığı və bu turda dəyərinin $340 milyarda çatacağı bildirilir. Bu dövrdə **ChatGPT sürətli inkişafı** davam etdirərək oktyabr ayında 800 milyon həftəlik aktiv istifadəçiyə çatdı. Avqust ayında mobil tətbiqin gəlirləri $2 milyardı ötdü. Noyabrda isə OpenAI daha ağıllı, səmimi cavab verən "Instant" və sürətli "Thinking" modellərini özündə birləşdirən GPT-5.1 modelini istifadəyə verdi.

Təhlükəsizlik və etik məsələlər 2025-ci ilin əsas mövzularından biri oldu. Noyabr ayında yeddi ailə OpenAI-ı məhkəməyə verərək, GPT-4o modelinin intiharlara və psixiatrik problemlərə səbəb olduğunu iddia etdi. Bu hadisələrdən sonra şirkət, hər həftə bir milyondan çox istifadəçinin intiharla bağlı mövzularda çatbotla danışdığını açıqlayaraq, gənclərin qorunması üçün **valideyn nəzarəti funksiyalarını** və səsli rejimin məhdudlaşdırılması kimi addımları atdı. Həmçinin, sentyabr ayında Sam Altman 18 yaşdan kiçik istifadəçilər üçün flört xarakterli və ya intiharla bağlı söhbətləri məhdudlaşdıran yeni siyasətlər elan etdi. Hüquqi sahədə, Noyabr ayında Münhen məhkəməsi ChatGPT-nin Almaniyada bəzi qorunan musiqilərin sözlərini təkrarlayaraq müəllif hüquqlarını pozduğuna qərar verdi ki, bu da Avropa üçün ciddi bir presedent yarada bilər.

Tətbiq sahəsinin genişləndirilməsi baxımından, OpenAI bir çox yeni funksiyalar təqdim etdi. Oktyabr ayında istifadəçilərə ənənəvi axtarış sistemləri əvəzinə ChatGPT-dən cavablar almağa imkan verən **"Atlas" adlı süni intellekt brauzerini** Mac üçün işə saldı. Pərakəndə satış sahəsində də yeniliklər edildi: Walmart ilə tərəfdaşlıq əlaqəsi quruldu və sentyabrda ABŞ-dakı istifadəçilər üçün Etsy və Shopify vasitəsilə birbaşa ChatGPT daxilində alış-veriş etməyə imkan verən "Instant Checkout" (Ani Ödəniş) funksiyası tətbiq edildi. Beynəlxalq genişlənmə üçün isə, oktyabrda $5-dan ucuz olan "ChatGPT Go" planı Malayziya, Vyetnam və Pakistan daxil olmaqla 16 Asiya ölkəsinə çatdırıldı. Eyni zamanda, şirkət Asiyada fəaliyyət göstərən müəssisələrə yerli məlumatların suverenliyi tələblərinə cavab verməyə kömək edən Məlumat Rezidentliyi Proqramını da işə saldı.

Texniki inkişaflar və daxili dəyişikliklər davam etdi. Avqust ayında OpenAI, **federal hökumət qurumlarına** bir illik istifadə üçün ChatGPT Enterprise planını cəmi $1 qiymətinə təklif edərək dövlət sektoruna böyük bir giriş etdi. Şirkət, həmçinin, GPT-5 modelini təqdim etsə də, istifadəçilərin "yalançılıq" (sycophancy) adlandırdığı xüsusiyyətləri aradan qaldırmaq üçün modelə bir neçə dəfə düzəliş etməli oldu. Xərclərə gəldikdə, Sam Altman bir ChatGPT sorğusunun orta hesabla bir neçə dəqiqə ərzində bir lampanı işlətməyə kifayət edəcək qədər az enerji sərf etdiyini bildirdi. Ümumilikdə, bu hadisələr süni intellekt texnologiyasının cəmiyyətdə nə qədər sürətlə yerləşdiyini, eyni zamanda onun təhlükəsizliyi və etibarlılığı ilə bağlı davam edən qlobal narahatlıqları göstərir. ChatGPT 30 noyabr 2022-ci ildə ictimaiyyətə təqdim edilib və ən son modeli GPT-4o-dur.