Beyrutda Hava Hücumu: İsrail Hizbullahın Yüksək Rütbəli Komandirini Öldürdü, Gərginlik Artır

İsrail ordusu atəşkəs rejiminə baxmayaraq, Livanın paytaxtı Beyrutun cənubunda həyata keçirdiyi hava zərbəsi nəticəsində Hizbullah təşkilatının yüksək rütbəli üzvünü məhv edib. İsrail ordusunun açıqlamasına görə, öldürülən şəxs Haitham Əli Əl Tabtabai olub və o, Hizbullahın baş qərargah rəisi kimi xidmət edib, əvvəllər təşkilatda müxtəlif yüksək vəzifələrdə çalışıb. Livan Səhiyyə Nazirliyi bu hücumun sıx məskunlaşan Dahiyə bölgəsindəki bir yaşayış binasını hədəf aldığını bildirib. Nəticədə beş nəfər həlak olub, 28 nəfər isə yaralanıb. Bu, Beyrutun cənubunda aylardır baş verən ilk hava zərbəsi idi və regionda onsuz da gərgin olan vəziyyəti daha da pisləşdirdi.

Hizbullah Tabtabainin öldürülməsini təsdiqləyib və İsrailin bu hərəkətlə "qırmızı xətti" aşdığını qeyd edib. Bu hadisə ötən ilin noyabrında ABŞ və Fransa vasitəçiliyi ilə qüvvəyə minən atəşkəs razılaşmasının açıq pozulması deməkdir. İsrail rəsmiləri iddia edirlər ki, Hizbullah hərbi gücünü yenidən qurmağa çalışır, Livana silah qaçaqmalçılığı edir və raketlərə alternativ olaraq partlayıcı yüklü pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA) istehsalını artırır. Baş nazir Benyamin Netanyahu hücumdan sonra bəyan edib ki, onun rəhbərliyi altında İsrail dövləti Hizbullahın gücünü bərpa etməsinə və yenidən ölkə üçün təhlükə yaratmasına heç vaxt imkan verməyəcək.

Netanyahu Livan hökumətinin "Hizbullahı silahsızlaşdırma vədini yerinə yetirməsini" gözlədiyini vurğulayıb. Livan prezidenti Cozef Aun isə beynəlxalq ictimaiyyəti İsrailə təzyiq göstərməyə çağırıb. Aun, İsrailin hücumları dayandırmasını və Livan ərazisində hələ də işğal altında saxladığı ən azı beş nöqtədən geri çəkilməsini tələb edib. Prezident, İsrailin bu addımlarının 13 ay davam edən münaqişəni dayandıran razılaşmanın pozulması olduğunu bildirib. Razılaşmaya görə, Livan hökuməti Hizbullahı silahsızlaşdırmağı öhdəsinə götürsə də, Hizbullah İsrail hücumları tamamilə dayandırana, ərazidən çıxana və livanlı məhbusları azad edənə qədər silahların taleyini müzakirə etməkdən boyun qaçırır. Anonim Qərb diplomatı BBC-yə Livan səlahiyyətlilərinin o zamankı Tramp administrasiyasının təzyiqi altında olduğunu və Vaşinqtonun hökumətin təşkilata qarşı yavaş irəliləyişindən narazı qaldığını bildirib.

İsrail və Hizbullah arasında son qarşıdurma, təşkilatın 7 oktyabr 2023-cü ildə HƏMAS-ın İsrailə hücumundan bir gün sonra İsrail mövqelərinə raket atması ilə başlamışdı. Hizbullah bu addımı Qəzzadakı fələstinlilərlə həmrəylik nümayiş etdirmək məqsədilə atdığını bəyan etmişdi. Livan rəsmiləri İsrailin hücumları nəticəsində çoxsaylı mülki şəxslər daxil olmaqla 4 min nəfərin həyatını itirdiyini və 1,2 milyon insanın evlərindən didərgin düşdüyünü açıqlayıblar. İsrail tərəfi isə 80 əsgər və 47 mülki vətəndaşın öldüyünü qeyd edib. Öldürülən Tabtabai, 2016-cı ildə ABŞ hökuməti tərəfindən "terrorçu" kimi sanksiyaya məruz qalmışdı. Birləşmiş Ştatlar onu Hizbullahın Suriya və Yəməndəki xüsusi qüvvələrinə komandanlıq edən əsas lider kimi tanıyırdı və tutulması üçün 5 milyon dollar mükafat təyin edilmişdi.