Amazon sistemində qlobal çöküş: AWS texniki nasazlıqlar yaşayır – Giriş problemlərini necə həll etmək olar?

Milyonlarla istifadəçinin güvəndiyi nəhəng "Amazon" platforması 20 oktyabr 2025-ci il səhər saatlarında dünya miqyasında gözlənilməz giriş çətinlikləri ilə qarşılaşdı. Sosial mediada "Amazon çökdümü?" sualı sürətlə gündəmə gələrkən, problem ilk növbədə sadəcə e-ticarət səhifəsinin fasiləyə uğraması kimi düşünülsə də, aparılan araşdırmalar məsələnin daha dərin olduğunu ortaya çıxardı. İstifadəçilər saytlara və mobil proqramlara daxil olarkən səhifələrin ləng yüklənməsi, sifariş tarixinə baxmağın mümkünsüzlüyü və ödəniş əməliyyatlarının başa çatmaması kimi ciddi problemlər yaşayırdılar. Bəs bu genişmiqyaslı aksaklığın əsl səbəbi nə idi, və niyə bütün dünya buna görə narahat oldu?

Kəsilmənin əsas qaynağı Amazon-un öz bulud infrastrukturunu təmin edən Amazon Web Services (AWS) tərəfindən gələn texniki problemlər idi. AWS rəsmi açıqlama verərək, bəzi əsas xidmətlərində "artmış xəta dərəcələri" müşahidə edildiyini bildirdi. Xüsusilə EC2 (Elastic Compute Cloud), S3 (Simple Storage Service) və RDS (Relational Database Service) kimi xidmətlərdə müvəqqəti əlaqə problemləri yarandı. Bu servis sistemi təkcə Amazon-un özü üçün deyil; eyni zamanda Netflix, Twitch və Reddit kimi onlarla böyük qlobal platformanın stabil işləməsi üçün kritik əhəmiyyət daşıyır. Yəni AWS infrastrukturunda yaşanan bir fasilə, qlobal çapda dərhal milyonlarla istifadəçiyə təsir edəcək qədər güclü idi. Bu səbəbdən problem sadə bir sayt kəsilməsindən daha çox, beynəlxalq internet xidmətləri zəncirində yaranan nasazlıq kimi qiymətləndirilir.

AWS-nin Vəziyyət Panelində (Health Dashboard) göstərilən məlumatlara görə, fasilə müəyyən regional məlumat mərkəzlərində daha güclü hiss olunurdu. Lakin səlahiyyətli şəxslər, texniki komandaların vəziyyətə tez müdaxilə etdiyini və sistemlərin tədricən normal iş rejiminə qayıdacağını qeyd etdilər. Əgər hazırda Amazon-a daxil olmaqda çətinlik çəkirsinizsə, bu hal bütün sistemdəki qlobal aksaklıqla bağlıdır. Buna baxmayaraq, giriş problemləri yaranarkən fərdi səviyyədə görə biləcəyiniz bəzi sadə addımlar mövcuddur ki, bunlar da şəxsi bağlantı və proqram təminatı ilə bağlı ola biləcək kiçik çətinlikləri aradan qaldırmağa yardım edir.

Amazon-a daxil olmaqda çətinlik çəkənlər aşağıdakı tədbirləri yoxlaya bilərlər: 1. Proqramı yeniləyin: Mobil proqramınızın köhnə versiyası sistem uyğunsuzluqlarına gətirib çıxara bilər. Onu App Store və ya Google Play üzərindən mütləq yeniləyin. 2. Cihazı yenidən başladın: Bu sadə metod cihazınızdakı müvəqqəti şəbəkə və keş (önbellek) səhvlərini aradan qaldırır. 3. VPN istifadəsini yoxlayın: VPN bağlantısı bəzən Amazon-un məzmun paylama şəbəkələri ilə toqquşa bilər. Əgər istifadə edirsinizsə, onu söndürməyi sınaqdan keçirin. 4. Keşi təmizləyin: Mobil proqramın ayarlarından keşin təmizlənməsi, səhv məlumatların yığılmasının və sistemlə toqquşmasının qarşısını alır. Nəhayət, 5. Amazon xidmətlərinin real vaxt vəziyyətini bilmək üçün AWS Service Health Dashboard səhifəsini yoxlayın. DownDetector kimi istifadəçi hesabatı xidmətləri də cari əlçatanlıq vəziyyətini görməyə imkan verir.