Waymo Məktəb Avtobuslarının Ətrafında Robotaksilərin Davranışına Görə Könüllü Proqram Təminatı Yeniləməsi Etdi

Alphabet şirkətinə məxsus Waymo, robotaksilərinin məktəb avtobusları ilə necə davrandığına dair federal təhlükəsizlik tənzimləyicilərinə müraciət edərək könüllü proqram təminatı geri çağırışı etməyi planlaşdırır. Şirkət bu addımı avtonom texnologiyaların təhlükəsizliyi ilə bağlı artan nəzarətin fonunda atır.

Waymo-nun bildirdiyinə görə, geri çağırma sənədləri növbəti həftənin əvvəlində Milli Avtomobil Yolu Hərəkəti Təhlükəsizliyi İdarəsinə (NHTSA) təqdim ediləcək. Şirkət bu məsələni müəyyən edən kimi dərhal hərəkətə keçdiyini və proqram təminatını noyabrın 17-də yenilədiyini qeyd edir. Şirkət iddia edir ki, bu yeniləmə sayəsində robotaksilərin məktəb avtobusları ətrafında davranışı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmış və insan sürücülərin göstəricisindən daha yüksək səviyyəyə çatmışdır. Müasir avtomobil nəqliyyatında və robotaksilərdə əməliyyatların proqram təminatı ilə idarə olunması səbəbindən bu cür proqram təminatı geri çağırma halları getdikcə yayılır. Bu cür yeniləmələr rəsmi geri çağırmadan əvvəl tətbiq olunsa da, federal hökumətə təqdim edilərkən böyük əhəmiyyət daşıyır.

Waymo-nun bu qərarı NHTSA tərəfindən aparılan yoxlamalar və Atlanta ilə Ostin şəhərlərinin rəsmilərinin tənqidləri nəticəsində ortaya çıxıb. NHTSA-nın Qüsurların Araşdırılması İdarəsi (ODI), avtonom nəqliyyat vasitəsinin Atlanta şəhərində dayandırılmış məktəb avtobusunun ətrafından manevr etməsi görüntülərini gördükdən sonra oktyabr ayında ilkin araşdırmaya başlamışdı. Həmin avtobusun stop nişanı açıq, işıqları isə yanıb-sönürdü və uşaqları düşürürdü. Həmin hadisədə Waymo robotaksisi sağ tərəfdən avtobusun qarşısından çarpaz şəkildə keçərək sola dönmüşdü. Waymo-nun xidmət göstərdiyi Ostin şəhərində də oxşar hadisələr yaşanıb. Ostin Məktəb Dairəsi rəsmiləri, Waymo proqram təminatını yenilədiyini dedikdən sonra belə, ən azı beş oxşar hadisənin baş verdiyini bildirirlər. Bu hadisələr avtonom nəqliyyatın etibarlılığı ilə bağlı ciddi suallar doğurur.

Tənzimləyicilər dekabrın 3-də Waymo-ya məktub göndərərək, Ostin Məktəb Dairəsindən gələn robotaksilərin bu il 19 dəfə məktəb avtobuslarını qanunsuz şəkildə ötməsi barədə hesabatlardan sonra şirkətin özü-özünə idarəetmə sistemi və əməliyyatları haqqında əlavə məlumat istədilər. NHTSA Waymo-nun beşinci nəsil özü-özünə idarəetmə sistemi haqqında geniş və ətraflı məlumat tələb etdi. Waymo-nun Baş Təhlükəsizlik Mütəxəssisi Mauricio Peña elektron poçtla verdiyi açıqlamada şirkətin mövqeyini belə izah etdi: “Bizim güclü təhlükəsizlik rekordumuzla həddindən artıq fəxr etsək də – Waymo-nun piyadaların xəsarət aldığı qəzaları insan sürücülərə nisbətən on iki dəfə azdır – ən yüksək təhlükəsizlik standartlarını qorumaq davranışımızın daha yaxşı olması lazım olduğunu qəbul etmək deməkdir.” O, məhz bu səbəbdən həmin ssenarilərdə avtomobillərin uyğun şəkildə yavaşlaması və dayanması ilə əlaqədar NHTSA-ya könüllü proqram təminatı geri çağırışı sənədlərini təqdim etmək qərarına gəldiklərini əlavə etdi. Şirkət bildirir ki, bu geri çağırmanın hədəflədiyi avtomobil davranışı ilə əlaqədar heç bir xəsarət qeydə alınmayıb və Waymo NHTSA ilə işləməyə, həmçinin lazım gəldikcə əlavə yeniləmələri tətbiq etməyə davam edəcək.

Xatırladaq ki, Waymo 2024-cü ildə iki könüllü proqram təminatı geri çağırışı etmişdi; bunlardan biri Feniksdə, insan operatoru olmayan Waymo avtomobilinin aşağı sürətli manevr zamanı arxa küçədə telefon dirəyi ilə toqquşmasından sonra verilmişdi.