Süni Zəka Şirkəti Milyonlarla Kitabı Məhv Etdi

Amerikada davam edən müəllif hüquqları ilə bağlı məhkəmə işində ortaya çıxan məlumata görə, Anthropic adlı süni zəka şirkəti, Claude adlı süni intellekt modelini öyrətmək üçün milyonlarla fiziki kitabı rəqəmsallaşdırdıqdan sonra məhv edib.

Məhkəmə, Anthropic-in müəlliflərin icazəsi olmadan kitablardan istifadəsini "ədalətli istifadə" kimi qiymətləndirərək şirkətə qismən hüquqi razılıq verib. Şirkət əldə etdiyi kitabların səhifələrini skan edib, rəqəmsallaşdırıb və fiziki nüsxələrini məhv edib. Lakin bu skan edilmiş məlumatlar ictimaiyyətlə paylaşılmır.

ABŞ Rayon Məhkəməsi hakim William Alsup, Anthropic-in kitabların qanuni sahiblərindən icazə almadan istifadəsinin qanuni olduğunu bildirib. Bu qərar süni zəka şirkətlərinin müəllif hüquqları olan əsərləri satın alıb təhsil məqsədləri üçün istifadə etmələrinə yol açır. Məhkəmə qərarını "ilk satış doktrinası"na əsaslandırıb. Bu hüquqi qayda müəllifə əsərdən istifadə hüququ verir, eyni zamanda əsərin ikinci əldən satılmasına da icazə verir. Ancaq bu qaydanın hər hansı bir sui-istifadəsi süni zəka şirkətlərinin məsuliyyəti olaraq qalır.

Müəlliflər, nəşriyyatçılar və arxivçilər kitabların fiziki məhv edilməsini etik və zəruri olmayan bir hərəkət kimi qiymətləndirirlər. Həmçinin məlum olub ki, Anthropic-in təhsil sistemində qanunsuz yüklənmiş kitab arxivlərindən də istifadə olunur. Nəticədə, şirkət dekabr ayında yeni bir iddia ilə üzləşir. Məhkəmə qanunsuz yüklənmiş əsərlərdən istifadənin qanunsuz olduğunu bildirib və Anthropic-dən hər bir icazəsiz kitab üçün 150.000 dollara qədər cərimə ödəməyi əmr edib.

Anthropic-in bu mübahisəli hərəkəti, süni intellektin inkişafında müəllif hüququ və etik məsələlərin nə qədər vacib və mürəkkəb olduğunu bir daha üzə çıxarıb.