NASA Məlumatları ilə Qaranlıq Maddənin Sırrı Açılırmı? Ən Güclü Namizəd Siqnal Tapıldı

Təxminən bir əsrlik axtarışdan sonra astronomlar nəhayət, qalaktikaları bir yerdə saxlayan görünməz quruluş olan qaranlıq maddəni birbaşa aşkar etməyə yaxınlaşa bilərlər. Bu sirli maddənin mövcudluğuna dair çoxlu dolayı sübutlar olsa da, indiyə qədər heç kim onu birbaşa aşkar edə bilməyib. Lakin Yaponiyadan gələn yeni bir araşdırma irəliləyiş əldə olunduğunu göstərir.

Tokio Universitetinin professoru Tomonori Totani, NASA-nın Fermi Qamma Şüaları Kosmos Teleskopundan əldə etdiyi məlumatları istifadə edərək, qaranlıq maddədən qaynaqlandığı düşünülən qamma şüası emissiyalarını müəyyən etdiyini iddia edir. Totaninin "Kosmologiya və Astrohissəciklər Fizikası Jurnalı"nda dərc olunan nəticələri göstərir ki, bu şüalanma WIMP-lərin (zəif qarşılıqlı təsirdə olan kütləvi hissəciklər) toqquşması nəticəsində yaranır. WIMP-lər uzun müddətdir ki, qaranlıq maddənin əsas namizədi hesab olunur və onların bir-birini məhv etməsi (annihilyasiyası) nəticəsində qamma şüaları yaydığı güman edilirdi.

Professor Totani bu emissiyaları 15 illik Fermi peyk məlumatlarını dərindən təhlil edərək aşkarlayıb. O, axtarışını qalaktikamızın mərkəzinə deyil, Süd Yolu Qalaktikasını əhatə edən böyük sferik sahə olan "halo bölgəsi"nə yönəldib. Nəticədə aşkar olunan qamma şüası emissiyasının intensivliyi, astronomların WIMP annihilyasiyasından gözlədiyi dəyərlərə tam uyğun gəldi. Totani həmçinin ölçülən intensivliyə əsasən WIMP-lərin məhv olma tezliyini hesabladı və bu göstərici də nəzəri proqnozların çərçivəsində qaldı. Bu uyğunluq qaranlıq maddə WIMP-lərinin yaratdığı siqnalın tapılması ehtimalını ciddi şəkildə artırır.

Bununla belə, mütəxəssislər ehtiyatlı davranır. Onlar xəbərdarlıq edirlər ki, bu siqnal qaranlıq maddə deyil, sadəcə kosmik səs-küy və ya başqa bir yanlış müsbət nəticə ola bilər. Digər fiziklər qamma şüalarının pulsarlardan supernovalara qədər fərqli mənbələrdən gələ biləcəyini qeyd edirlər. Aşkar edilən qamma şüalarının fərqləndirici cəhəti 20 gigaelektronvolt (GeV) səviyyəsində çox yüksək foton enerjisinə sahib olmasıdır. Ancaq neytron ulduzu toqquşmaları kimi kosmosdakı digər hadisələr də bu cür yüksək enerjili şüaları yarada bilər.

Viskonsin-Madison Universitetinin fizika professoru Den Huper qeyd edir ki, Totaninin istifadə etdiyi Fermi məlumatları əvvəllər də başqaları tərəfindən incələnmiş, lakin oxşar artıq emissiya tapılmamışdı. Huperin fikrincə, Totaninin qalaktika mərkəzindən 10 dərəcəlik məsafədə olan ərazilərə baxmaması nəticələrə təsir göstərmiş ola bilər, çünki fiziklər qaranlıq maddə siqnalının çoxunun qalaktik mərkəzdən gəlməsini gözləyirlər. Totani isə vurğulayır ki, bu qamma şüalarının qaranlıq maddədən qaynaqlandığını qəti şəkildə söyləmək hələ tez olsa da, onlar bu günə qədər məlum olan ən ümidverici şüalanma namizədidir. Qəti sübut əldə etmək üçün eyni parametrlərə malik qamma şüalarının səmanın digər hissələrindən də müəyyən edilməsi vacibdir.