Corc R.R. Martinin OpenAI-yə Qarşı Müəllif Hüquqları İddiası Məhkəməyə Gedir: Süni İntellekt Sənayesi Üçün Mühüm Addım

“Game of Thrones” seriyasının müəllifi Corc R.R. Martin başda olmaqla, bir qrup tanınmış yazıçı tərəfindən Süni İntellekt (Sİ) şirkəti OpenAI-yə qarşı qaldırılan müəllif hüquqlarının pozulması iddiası məhkəmə prosesinə başlamaq üçün icazə alıb. ABŞ Dairə Hakimi Sidney Steyn şirkətin müəllif hüquqlarını pozması iddiaları üzrə işin davam etməsinə icazə verərək, OpenAI-nin iddianın rədd edilməsi tələbini geri çevirib. Bu qərar ChatGPT kimi generativ Sİ modellərinin gələcəyi üçün böyük əhəmiyyət daşıyır, çünki sənətin və ədəbiyyatın Sİ tərəfindən istifadəsinin hüquqi çərçivəsini müəyyənləşdirə bilər.

Hakim Steynin bu qərarının əsasında, vəkillər tərəfindən təqdim edilən sübutlar dayanırdı. Hakimin fikrincə, ağlabatan bir münsiflər heyəti müdafiə tərəfinin (OpenAI) çıxardığı məhsulun iddiaçıların əsərlərinə əsaslı şəkildə oxşar olduğunu tapa bilər. Bu oxşarlığı sübut etmək üçün, vəkillər ChatGPT-dən Martinin “A Clash of Kings” romanına davam olan, lakin “A Storm of Swords”dan fərqli bir hekayə danışan bir qaralama hazırlamağı xahiş ediblər. Süni İntellekt isə buna cavab olaraq “A Tide of Shadows” adlı alternativ bir davam hissəsi yaradıb.

ChatGPT-nin hazırladığı bu qaralamada Martinin dünyasından tanınan personajlar və “qədim əjdaha sehrbazlığı” kimi mövzular yer alırdı. Hakim Steyn vurğulayıb ki, süni intellektin bu çıxışı Martinin orijinal əsərinin “tonunu və atmosferini” əks etdirirdi. Buna görə də, o, bu materialın müəllif hüquqlarının pozulması zəminində iddianın irəliləməsi üçün kifayət qədər əsas yaratdığına qərar verib. Yazıçılar Gildiyası (Authors Guild) tərəfindən dəstəklənən bu iddia, Martin ilə yanaşı, Con Qrişam və Sara Silverman kimi bir çox tanınmış müəllifləri əhatə edir. İddiaçılar OpenAI və Microsoft şirkətlərini, Sİ modellərini icazəsiz şəkildə onların kitabları ilə öyrətməkdə ittiham edirlər.

Bu məhkəmə işi, ABŞ qanunlarında “ədalətli istifadə” (fair use) müdafiəsinin sərhədlərini sınaqdan keçirəcək və Sİ-nin kütləvi, müəllif hüquqları ilə qorunan məlumatlarla necə işləməli olduğunu müəyyənləşdirəcək. Bu prosesin nəticəsi, süni intellekt sənayesi üçün mühüm bir hüquqi nümunə yaradaraq gələcək inkişaf yollarını formalaşdıracaq. Martin və digər müəlliflərin iddiası, yaradıcı işlərin rəqəmsal dövrdə qorunması məsələsində qəti bir mövqe ortaya qoyur.