Əfqanıstanda Hamilə Həyat Yoldaşını Öldürən Şəxs Minlərin Gözü Qarşısında Edam Edildi: BMT Reaksiyası

Əfqanıstanda Taliban rəhbərliyinin "qisas" cəzası qərarına əsasən, hamilə həyat yoldaşını və bir kişini öldürməkdə təqsirli bilinən şəxs qurbanların qohumu tərəfindən xalqın gözü qarşısında edam edilib.

Hadisə Bədğis vilayətinin mərkəzi Qala-i-Noudakı idman stadionunda minlərlə insanın iştirakı ilə baş verib. Ali Məhkəmənin yaydığı məlumata görə, edam edilən şəxs üç məhkəmə qərarı və Taliban lideri Hibətullah Axundzadənin təsdiqindən sonra ölümə məhkum olunmuşdu.

Şahidlər bildiriblər ki, məhkum qurbanlardan birinin yaxını tərəfindən üç dəfə atəş açılaraq vurulub. Rəsmilər xalqın edamda iştirak edə bilməsi üçün əvvəlcədən elanlar yayıldığını açıqlayıblar.

Bədğis üzrə informasiya məsulu Mətiullah Müttəqi hadisəni təsdiqləyib: "Bu adam bir kişini və səkkiz aylıq hamilə olan öz həyat yoldaşını öldürüb. Məhkəmə cinayətin böyüklüyünə görə qisas cəzasının tətbiqinə qərar verdi."

Ali Məhkəmənin bəyanatında isə qeyd olunub ki, "Qurbanların ailəsinə əfv təklif olunsa da, onlar bunu rədd etdilər."

Hadisəni izləyənlərdən biri deyib: "Stadiona minlərlə insan gəlmişdi. Qurbanların ailəsi də orada idi və İslam hüququna əsasən cəzanı özləri yerinə yetirdilər."

Talibanın ilk hakimiyyəti illərində (1996–2001) də kütləvi edamlar tez-tez rast gəlinən hal idi. Bu növ cəzalar adətən futbol meydançalarında və ya şəhər mərkəzlərində həyata keçirilirdi. Sonuncu ictimai edam aprel ayında olmuşdu. Həmin vaxt üç fərqli vilayətdə dörd nəfər eyni anda edam edilmiş və minlərlə insan bu cəzaları izləmişdi.

Taliban administrasiyası, həmçinin oğurluq, zina və spirtli içki istifadəsi kimi başqa cinayətlərə görə qamçılama cəzalarını tətbiq etməyə davam edir. Lakin bütün ölüm hökmləri Qəndəharda yaşayan və ictimaiyyət qarşısına demək olar ki, çıxmayan Taliban lideri Axundzadənin şəxsi təsdiqindən keçir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) və Beynəlxalq Əfv Təşkilatı (Amnesty International) Taliban rəhbərliyinin ölüm hökmünü yenidən tətbiq etməsini kəskin şəkildə pisləyib. BMT İnsan Hüquqları Ofisi açıqlamasında bildirib: "Bədğis Stadionunda həyata keçirilən kütləvi edam beynəlxalq hüquqa ziddir. Bu cür cəzalar yaşamaq haqqını pozur."

BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk Talibana müraciət edərək, "İnfazlar dərhal dayandırılmalı, ölüm cəzası tamamilə ləğv edilməlidir," deyib. Amnesty International isə Əfqanıstanda bir çox ölüm hökmlərinin ədalətli mühakimə standartlarına uyğun olmayan məhkəmə işləri nəticəsində verildiyini qeyd edib.