Cizrədəki Provokasiyadan Sonra Yeni Qalmaqal: Neçirvan Barzani Suriyada Mərkəzdənqaçma Tələb Edir

Türkiyənin Şırnak vilayətinin Cizrə şəhərində Mesud Barzaninin mühafizəçiləri ilə birlikdə verdiyi gərgin görüntülərin reaksiyaları davam edərkən, İraq Kürdüstan Regional Hökumətinin (KRH) rəhbəri Neçirvan Barzanidən diqqətçəkən yeni bir bəyanat gəldi. Xatırladaq ki, Türkiyədə terrorla mübarizə əzmlə davam edərkən, Mesud Barzaninin Cizrədəki addımları Ankara tərəfindən çox sərt qarşılanmışdı. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və MHP sədri Dövlət Baxçəli bu görüntüləri açıq şəkildə pisləmiş, Daxili İşlər Nazirliyi isə məsələ ilə bağlı araşdırmalara başlamışdı. Bu gərgin fonun üzərində, Barzanilərdən bu dəfə Suriyanın gələcək idarəetmə forması ilə bağlı mübahisəli və iddialı bir çıxış səsləndi.

"The Spectator Australia" jurnalına verdiyi müsahibədə Neçirvan Barzani Suriyadakı siyasi vəziyyətə aid fikirlərini bölüşdü. O, Şamda qurulacaq yeni rəhbərlik formulunu şərh edərkən, iddia etdi ki, hakimiyyətin mərkəzdənqaçma (desentralizasiya) prinsiplərinə əsaslanması Suriya üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Barzani, Ahmed Şaranı "Suriya üçün son şans" olaraq xarakterizə etdi. Suriyanın çoxmillətli və çoxtərəfli mədəniyyət quruluşuna işarə edərək, bu dəyişikliyin zəruri olduğunu bildirən Barzani, Xristianlar, Druzlar, Yezidilər, Ələvilər, Kürdlər, dünyəvi Sünni Ərəblər və bütün digər qrupların yeni Suriya dövlətində tam şəkildə təmsil olunması gərəkdiyini vurğuladı.

KRH rəhbəri PKK/YPG-nin Suriyadakı uzantısı olan Suriya Demokratik Qüvvələrinin (SDQ) Suriya ordusuna inteqrasiyası mövzusunda da danışdı. Barzani qeyd etdi ki, bu qüvvələr müharibədə fövqəladə böyük itkilər veriblər. O, əlavə etdi ki, onlara inteqrasiya zəmanəti verilmədən silahlarını yerə qoymalarını və ya formalarını çıxararaq cəmiyyətə geri dönmələrini gözləmək doğru deyil. Barzani, mərkəzdənqaçma strukturunun Şaranın güc balansına qarşı çox vacib bir tənzimləyici tarazlıq yaratacağını irəli sürdü.

Mərkəzdənqaçma (desentralizasiya) idarəetmə modeli mərkəzi hökumətin səlahiyyətlərini azaltmaqla yerli idarəetmə orqanlarını daha güclü etmək deməkdir. Bu struktur mərkəzi səlahiyyətlərin zəifləməsi və yerli rəhbərliklərin qərar qəbul etmə proseslərində daha səmərəli iştirak etməsi nəticəsini doğurur. Barzaninin bu tələbi, Mesud Barzaninin Cizrədəki etiraz doğuran davranışından dərhal sonra gündəmə gəlməsi səbəbiylə, bölgə siyasətində diqqətlə izlənilir.