Hesablama Palatası: Büdcə icrasının yaxşılaşması üçün satınalmalarla əlaqələndirmə gücləndirilməlidir

Dövlət büdcəsinin icra faizinin artırılması üçün büdcə prosesi ilə satınalma mexanizmləri arasında əlaqə gücləndirilməlidir. Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov bu barədə Milli Məclisin plenar iclasında, "2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinin I oxunuşda müzakirəsi zamanı danışıb.

Cənab Gülməmmədov qeyd etdi ki, 2024-cü ildən qüvvədə olan yeni "Dövlət satınalmaları haqqında" qanunun tətbiqi prosesində yaranan məsələlərlə bağlı Palata 20-dən çox istiqamətdə təkliflər hazırlayıb. Bu təkliflər büdcə vəsaitlərinin xərclənməsində şəffaflığı və effektivliyi artırmağa xidmət edir. O, 2024-cü ilin ilk 9 ayına dair statistikanı açıqlayıb. Bu müddətdə 13 mindən çox satınalma həyata keçirilib ki, onların ümumi məbləği 7,4 milyard manat təşkil edir. Bu rəqəmlər ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ciddi artım deməkdir: 1,2 milyard manat və ya 930 əlavə satınalma olub. Həm satınalmaların sayı, həm də məbləği yeni qanun qüvvəyə minməzdən əvvəl formalaşan illik göstəriciyə yaxınlaşıb. Bu dövrdə təxminən 6 500 müsabiqəli satınalma proseduru tətbiq olunub.

Hesablama Palatasının sədri vurğuladı ki, qanundakı dəyişikliklər və tətbiq edilən nəzarət mexanizmləri müsbət nəticələr verib. Onlar rəqabətli satınalma mədəniyyətinin formalaşmasına, eləcə də büdcə vəsaitlərinin əlçatanlığının genişlənməsinə səbəb olub. Doqquz ay ərzində müsabiqə yolu ilə satınalma aparan 1000-dən çox təşkilatın təxminən 60 faizi prosesə ikinci rübdən, 30 faizi isə üçüncü rübdən başlayıb. Müqayisə üçün qeyd edilib ki, ötən illə müqayisədə satınalmalara gec başlayan təşkilatların sayında təxminən 20 faiz azalma müşahidə olunub. Bu azalma müsbət bir hal olsa da, büdcə icra səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün əlavə imkanlar mövcuddur.

Vüqar Gülməmmədovun fikrincə, büdcənin daha yaxşı icra olunması üçün satınalma proseslərinin vaxtında təşkili böyük əhəmiyyət daşıyır. O dedi ki, ilkin satınalma planı təsdiqləndikdən sonra satınalma prosedurlarının tam şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə qanunvericilikdə əlavə dəyişikliklər edilə bilər. Bu cür addımlar dövlət vəsaitlərindən istifadənin səmərəliliyini daha da artıracaq və maliyyə intizamını gücləndirəcək.