Avstraliya COP31-i Türkiyə ilə birgə keçirməkdən imtina edib

Avstraliyanın Baş naziri Entoni Albanese ölkəsinin COP31 iqlim sammitini Türkiyə ilə birgə təşkil etməyəcəyini bəyan etdi. Bu qərar BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının qaydaları ilə əlaqədardır. Albanese Melburnda keçirilən brifinqdə açıqlama verərək, birgə təşkilatçılığın BMT qaydalarında nəzərdə tutulmadığını söylədi. O bildirdi ki, sammiti birgə keçirməyəcəklər. Türkiyə əvvəlcə Avstraliyaya növbəti BMT iqlim konfransına birgə rəhbərlik etməyi təklif etmişdi, çünki sammitin keçiriləcəyi yerin seçilməsi ilə bağlı danışıqlar çıxılmaz vəziyyətə düşmüşdü. Avstraliyanın bu mövqeyi COP31-in ev sahibi məsələsinə aydınlıq gətirmir. Tərəflər 2022-ci ildən bəri namizədliklərini geri götürməyiblər. Bu rəqabət beynəlxalq iqlim konfransının təşkilatçılığı ilə bağlı uzunmüddətli qeyri-müəyyənlik yaradıb.

Avstraliya və Türkiyə hər ikisi 2022-ci ildə COP31-ə ev sahibliyi etmək üçün ərizələrini təqdim etmişdi. Namizədliklərin geri çəkilməməsi prosesi çətinləşdirir. Sammitin ev sahibi barədə yekun qərar hazırda Braziliyanın Belen şəhərində keçirilən COP30-da qəbul edilməlidir. Son həftələr ərzində Baş nazir Albanese və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında aparılan diplomatik danışıqlar tərəflərin mövqelərini yaxınlaşdırmağa kömək etmədi. BMT-nin tələblərinə görə, Avstraliya və Türkiyənin daxil olduğu "Qərbi Avropa və digər dövlətlər" (WEOG) qrupunun ölkələrinin yekdil razılığı tələb olunur. Konsensus əldə edilmədikcə, seçim prosesi dalanda qalır.

Türkiyə danışıqlar zamanı vəziyyətdən çıxmaq üçün Avstraliyaya fərqli bir təklif irəli sürüb. Ankaradan gələn məlumatlara görə, Türkiyə COP31-dən əvvəl liderlərin xüsusi görüşünü keçirməyi təklif edib. Bu görüşdə Sakit okean regionu ölkələrinin dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən ən çox risk altında olan problemlərinə xüsusi diqqət yetirilməli idi. Bu ilkin tədbirdən sonra əsas sammitin Türkiyədə, birgə razılaşdırılmış gündəlik əsasında keçirilməsi nəzərdə tutulurdu. Əgər WEOG qrupu daxilində razılıq əldə olunmasa, ev sahibliyi hüququ avtomatik olaraq BMT-nin iqlim bölməsinin qərargahının yerləşdiyi Almaniyanın Bonn şəhərinə keçəcək. Lakin Almaniya hökuməti artıq COP31-ə ev sahibliyi etməkdə maraqlı olmadığını bildirib. Bu vəziyyət təşkilatçılıqla bağlı qeyri-müəyyənliyi daha da dərinləşdirir.