Yeraltı Sensorları Kosmos Zibillərinin Yeni Qoruyucuları Oldu

Elm aləmində inqilabi bir yenilik baş verdi: Zəlzələ sensorlarının kosmos zibillərinin izlənməsində tətbiqi. Bu yenilikçi yanaşma, Yer atmosferinə düşən təhlükəli obyektlərin izlənməsi vasitəsilə ictimai təhlükəsizliyin artırılmasına yönəlib.

Əvvəllər seismoloqlar yeraltı sensorlardan seysmik fəallığı aşkarlamaq üçün istifadə edirdilər. Bu cihazlar tektonik hərəkətlərin yaratdığı titrəmələri qeydə alırdı. Lakin tədqiqatçılar bu sensorların kosmos zibillərinin atmosferə daxil olması zamanı yaratdığı akustik siqnalları da tutma qabiliyyətinə malik olduğunu aşkar etdilər.

Kosmos zibilləri atmosferə daxil olduqda infrasəs – insan qulağının eşidə bilmədiyi aşağı tezlikli səs dalğaları yaradır. Bu infrasəs dalğaları böyük məsafələrə yayılır və seysmik şəbəkələr tərəfindən aşkarlana bilir. Bu siqnalları təhlil etməklə elm adamları düşən zibillərin ölçüsünü, sürətini və trayektoriyasını təyin edə bilirlər.

Qlobal Seysmologiya Mərkəzinin aparıcı seismoloqu Dr. Cəmil Əliyev bu kəşfin əhəmiyyətini izah edərək bildirib: "Seysmik şəbəkələrimiz artıq dünyada mövcuddur. Onlardan kosmos zibillərinin izlənməsində istifadə etmək qlobal təhlükəsizliyi artırmaq üçün sərfəli bir üsuldur."

Bu üsul ənənəvi kosmos zibillərinin izlənmə sistemlərinə nisbətən bir sıra üstünlüklərə malikdir. Peyk əsaslı izləmə əhatə dairəsinin boşluqları və yüksək əməliyyat xərcləri ilə məhdudlaşa bilər. Əksinə, seysmik şəbəkələr əlavə infrastruktur olmadan fasiləsiz, yerüstü monitorinq təklif edir.

Seysmik məlumatların kosmos zibillərinin izlənməsinə inteqrasiyası real vaxt rejimində xəbərdarlıqlar verilməsinə imkan yaradır. Səlahiyyətlilər zibil düşməsi barədə dərhal məlumat ala bilər və tez tədbirlər görə bilərlər. Bu qabiliyyət əhalinin potensial təhlükələrdən qorunması üçün çox vacibdir.

Bundan əlavə, bu yanaşma kosmos zibillərinin davranışı haqqında anlayışımızı artırır. Atmosferə daxil olan obyektlərin infrasəs imzalarını öyrənməklə elm adamları zibil trayektoriyalarını və təsir zonalarını proqnozlaşdıran modelləri təkmilləşdirə bilərlər. Bu bilik kosmos zibilləri ilə əlaqəli riskləri azaltmaq üçün strategiyalaşdırmaq üçün vacibdir.

Nəticə olaraq, seysmik şəbəkələrin kosmos zibillərinin izlənməsində tətbiqi ictimai təhlükəsizlik tədbirlərində əhəmiyyətli irəliləyişdir. Bu yenilikçi yanaşma təhlükəli kosmik zibillərin aşkarlanması və izlənməsi üçün sərfəli, real vaxt həlli təqdim edir.