Starlink: Göydən Yerə Sürətli İnternet!

2025-ci ilin birinci rübündə SpaceX şirkətinin yerin alçaq orbitindəki peykləri vasitəsilə internet xidməti təqdim edən Starlink sistemi, uçuş zamanı internet performansı baxımından rəqiblərini geridə qoydu. Ookla şirkətinin məlumatlarına görə, Starlink-dən istifadə edən aviaşirkətlər 200 Mbps-dən yüksək sürətlərə çataraq sənaye standartlarını yenidən müəyyən etdilər. Ən yüksək əlaqə sürəti 254 Mbps oldu. Starlink orta sürət baxımından da 152 Mbps ilə liderliyini qorudu.

Starlink-in təqdim etdiyi aşağı ləngimə də diqqət çəkdi. Orta hesabla 44 millisaniyəlik ləngimə ilə Starlink, ikinci yerdə olan MTN-in 667 millisaniyəlik ləngiməsindən təxminən 15 dəfə aşağı ləngimə təmin etdi. Bu fərq, xüsusilə video zənglər və eyni vaxtda məlumat ötürülməsi kimi tətbiqlərdə əhəmiyyətli üstünlüklər təmin edir. Xidmətdən istifadə edən aviaşirkətlər arasında Hawaiian Airlines və Qatar Airways performans baxımından önə çıxdı. Hawaiian Airlines 276 Mbps maksimum sürət, 161 Mbps orta sürət əldə etdi. Qatar Airways isə 236 Mbps maksimum və 120 Mbps orta əlaqə sürəti ilə ikinci yerdə qərarlaşdı. Hər iki aviaşirkət Starlink sistemindən fəal şəkildə istifadə edir.

Digər tərəfdən, Spirit Airlines üçüncü yerdədir, lakin Starlink əvəzinə Hughes adlı fərqli bir provayderdən istifadə edir. Hughes əsasən orta və geosinxron orbit peykləri ilə xidmət göstərir və yalnız qismən alçaq orbit dəstəyi təklif edir. Türkiyədən Türkiyə Telekom və Turkish Airlines da siyahıda yer aldı. Lakin, bu iki təşkilatın Starlink istifadə edən rəqiblərinə nisbətən performans məlumatları baxımından xeyli geridə olduğu müşahidə edildi. Türkiyə Telekom-un uçuş zamanı internet xidməti maksimum 40 Mbps sürətə çata bilirdi. Orta sürət isə cəmi 9 Mbps idi. Turkish Airlines eyni infrastrukturdan istifadə etdiyi üçün oxşar nəticələr əldə etdi. Türkiyə Telekom-un uçuş əlaqə sistemləri üçün Panasonic Avionics kimi texnologiya təminatçıları ilə əməkdaşlıq etdiyi bildirildi.

Starlink-in aviasiya sektorunda sürətli genişlənməsi həm performans, həm də texnologiya baxımından sektordakı tarazlığı dəyişdirib. Yaxın gələcəkdə United Airlines-ın da Starlink sisteminə keçəcəyi bildirilir və Starlink-in yalnız aviasiyada deyil, dənizçilik sektorunda da istifadəyə başlandığı müşahidə olunur. Royal Caribbean, gəmilərinə Starlink bağlantısı təmin etmək üçün SpaceX ilə razılaşma əldə etdi.