Müşahidə Texnologiyaları Şirkəti Protei Haker Hücumuna Məruz Qaldı: 182 GB Məlumat Oğurlandı və Sayt Korlandı

Telefon və internet şirkətlərinə veb müşahidə və senzuraya şərait yaradan texnologiyalar hazırlayan Rusiya əsaslı telekommunikasiya şirkəti "Protei" haker hücumu ilə üzləşib. "TechCrunch"un məlumatına görə, hücum nəticəsində şirkətin serverlərindən məlumatlar oğurlanıb və rəsmi veb-saytı dəyişdirilib. Bu insident, hökumətlərə geniş nəzarət imkanları verən texnologiyalar təmin edən bir şirkətin ciddi təhlükəsizlik çatışmazlıqlarını ortaya qoyur.

Əsası Rusiyada qoyulan, lakin hazırda baş ofisi İordaniyada yerləşən "Protei" dünyada onlarla ölkədə, o cümlədən Bəhreyn, İtaliya, Qazaxıstan, Meksika, Pakistan və Mərkəzi Afrikanın böyük hissəsində telefon və internet təminatçıları üçün telekommunikasiya sistemləri qurur. Şirkət video konfrans texnologiyası və internet bağlantısı həlləri ilə yanaşı, həm də müşahidə avadanlıqları və veb-filtrləmə məhsulları, məsələn, dərin paket yoxlaması (DPI) sistemlərini satır. Bu cür məhsullar məxfiliyin məhdudlaşdırıldığı regionlarda geniş istifadə olunur.

"Protei"nin dəqiq nə vaxt və necə sındırıldığı tam bəlli deyil. Lakin "Internet Archive"in "Wayback Machine" xidmətində saxlanılan şirkət saytının nüsxəsi göstərir ki, veb-səhifə 8 noyabr tarixində dəyişdirilmişdi. Sayt qısa müddət sonra bərpa edilsə də, hücum zamanı haker "Protei"nin veb serverinin bütün məzmununu ələ keçirib. Bu məlumatlar yığıntısı illərlə əvvələ aid elektron poçtları daxil olmaqla, təxminən 182 giqabayt həcmində faylı əhatə edir. Oğurlanan məlumatların bir nüsxəsi ictimai maraqları əsas tutaraq sızan məlumatları, o cümlədən müşahidə sənayesi ilə bağlı şirkət məlumatlarını indeksləşdirən "DDoSecrets" şəffaflıq kollektivinə təqdim edilib. Şirkətin İordaniya filialının idarəedici direktoru Mohammad Jalal hücumla bağlı şərh verməkdən imtina edib.

Hakerin kimliyi və ya bu hərəkəti hansı səbəblə etdiyi məlum deyil. Lakin saytın korlanmış səhifəsində "daha bir DPI/SORM təminatçısı sıradan çıxdı" mətni görünürdü. Bu ismarış, şirkətin Rusiya tərəfindən yaradılmış qanuni dinləmə sistemi olan SORM üçün dərin paket yoxlaması (DPI) avadanlıqları satmasına aydın işarədir. SORM Rusiyada, eləcə də Rusiya texnologiyasından istifadə edən bir neçə başqa ölkədə tətbiq edilən əsas qanuni dinləmə sistemidir. Bu sistem sayəsində dövlətlər telekommunikasiya şəbəkələrinin müştərilərinin zənglərini, mesajlarını və internet fəaliyyətlərini əldə edə bilirlər. "Citizen Lab" 2023-cü ildə İranın telekom nəhəngi "Ariantel"in internet trafikini qeydə almaq və müəyyən veb-saytlara girişi bloklamaq məqsədilə "Protei" ilə məsləhətləşdiyini açıqlamışdı. "Protei" öz texnologiyalarının müəyyən şəxslər və ya böyük əhali kütləsi üçün veb-saytlara girişi məhdudlaşdıra və ya tamamilə əngəlləyə bilməsi ilə fəxr edirdi.