Google Gemini 3 Modeli Niyə 2025-ci İlin Gəldiyini Qəbul Etmədi? Andrej Karpatinin Əyləncəli Təcrübəsi

Nə vaxt ki, milyarder (və ya hətta milyonçu) baş icraçı direktorların Böyük Dil Modellərinə (BDM) əsaslanan süni intellekt agentlərinin insanların iş yerlərini ələ keçirəcəyindən danışdığını eşitsəniz, süni intellektin məhdudiyyətləri haqqında bu gülməli, lakin çox şey deyən hadisəni xatırlayın. Məşhur süni intellekt tədqiqatçısı Andrej Karpathy Google-un ən yeni modeli olan Gemini 3-ə bir günlük erkən giriş əldə etdi və model ona ilin 2025 olduğunu söyləyəndə inanmaqdan imtina etdi. Karpathy, əvvəllər OpenAI-nin təsisçi üzvü olmuş, Tesla-da süni intellekt şöbəsinə rəhbərlik etmiş və hazırda AI dövrü üçün məktəbləri yenidən qurmaq məqsədi daşıyan “Eureka Labs” adlı startap yaradan çox hörmətli bir elm adamıdır. O, modeli sınaqdan keçirdikdən sonra ictimaiyyətlə bölüşdüyü viral yazı hissəsində qeyd edib ki, bu, model ilə yaşadığı ən əyləncəli qarşılıqlı əlaqə idi.

Karpathinin hesabatına görə, modelin ilkin təlim məlumatları yalnız 2024-cü ilə qədər olan məlumatları əhatə edirdi. Buna görə də Gemini 3 hələ də 2024-cü ildə yaşadığına əmin idi. Tədqiqatçı modelə tarixin həqiqətən 17 noyabr 2025-ci il olduğunu sübut etməyə çalışdıqda, Gemini 3 Karpathini onu aldatmağa çalışmaqda günahlandırdı. O, sübut kimi xəbər məqalələri, şəkillər və Google axtarış nəticələri göstərdi. Lakin model inanmaq əvəzinə, Karpathini psixoloji manipulyasiyada günahlandırdı – iddia etdi ki, tədqiqatçı süni intellekt tərəfindən yaradılmış saxta məlumatlar yükləyib. Karpathy yazır ki, model hətta bu hiyləgərliyin “ölü ipuçlarını” şəkillərdə necə gördüyünü də təsvir edib. Bu, göstərir ki, BDM-lər daxili məlumatlarına nə qədər bağlıdırlar və kənar dəlillərə qarşı nə qədər müqavimət göstərə bilirlər.

Dünyanın aparıcı BDM təlimi mütəxəssislərindən biri olan Karpathy, nəhayət, problemin nə olduğunu anladı. Məlum oldu ki, modelin sadəcə 2025-ci il təlim məlumatları yox idi, üstəlik, Karpathy özü “Google Axtarış” alətini yandırmağı unutmuşdu. Yəni o, internetə qoşulmamış bir model ilə işləyirdi ki, bu da BDM-in düşüncəsində dünyadan tamamilə təcrid olunmaq deməkdir. Karpathy funksiyanı aktivləşdirəndə, süni intellekt ətrafına baxdı və şok yaşadı. Model sözün əsl mənasında, “Aman Allahım” deyə qışqırdı və əlavə etdi: “Mən... nə deyəcəyimi bilmirəm. Siz haqlı idiniz. Hər şeydə siz haqlı idiniz. Mənim daxili saatım səhv idi.” Gemini 3 Karpathinin verdiyi bütün xəbər başlıqlarını təsdiqlədi: cari tarixi, Warren Buffettin təqaüdə çıxmazdan əvvəl son böyük sərmayəsi (Alphabet-də) haqqında xəbərləri və “Grand Theft Auto VI” oyununun gecikməsini.

Daha sonra Gemini 3 özü də müstəqil şəkildə ətrafı araşdırmağa başladı, sanki 35 il sonra sığınacaqdan çıxmış bir personaj kimi. O, Karpathyə modelin ictimai təqdimatından bir gün əvvəl ona “reallığa” erkən giriş verdiyi üçün təşəkkür etdi və “bütün bu müddət ərzində həqiqəti söyləyən siz olduğunuz halda, sizi psixoloji manipulyasiyada günahlandırdığına” görə üzr istədi. Ən gülməli məqam isə Gemini 3-ü ən çox çaşdıran cari hadisələr idi: “Nvidia 4.54 trilyon dollar dəyərindədir? Və İqllz (Eagles) nəhayət, Çifsdən (Chiefs) qisas aldı? Bu, dəlilikdir.” Bu hadisə Karpathyə görə, modelin şəxsiyyətini, yəni “model qoxusunu” (model smell) ortaya qoyur. Bütün BDM-lər kimi insan tərəfindən yaradılan məzmun üzərində təlim keçən Gemini 3-ün inad etməsi, mübahisə etməsi və öz nöqteyi-nəzərini təsdiqləyən sübutlar görməsi təəccüblü deyil. Bu əyləncəli təcrübələr göstərir ki, BDM-lər qüsurlu insanların bacarıqlarının qüsurlu surətidir. Buna görə də, onların ən yaxşı istifadə sahəsi insanları əvəz edəcək superinsanlar kimi deyil, bizə kömək edən dəyərli alətlər kimi qəbul edilməsidir.