Federal Ticarət Komissiyası (FTK) Lina Xanın dövrünə aid Süni İntellekt Riskləri barədəki yazıları niyə sildi?

Federal Ticarət Komissiyası (FTK) sədr Lina Xanın rəhbərliyi dövründə dərc edilmiş, açıq mənbəli Süni İntellektə (Sİ) və Sİ-nin istehlakçılar üçün yaratdığı risklərə toxunan üç bloq yazısını rəsmi saytdan silib. "Wired" nəşrinin məlumatına görə, bu addım Tramp administrasiyasının hökumət məzmununun dəyişdirilməsi və ya ləğv edilməsi ilə bağlı verdiyi geniş sərəncamlar çərçivəsində atılıb. Bu silinmələr, Tramp inauqurasiyasından sonra FTK-ya yeni sədr təyin edilən Andrew Ferqyusonun rəhbərliyi altında baş verir. Ferqyusonun rəhbərliyi Xanın sərt antitrast gündəmindən fərqli olaraq, Böyük Texnologiya şirkətləri üçün derequlyasiyaya daha çox diqqət yetirir. Sabiq sədr Lina Xan məsələ ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib.

Silinən yazılardan biri, 2024-cü il iyulun 10-da yayımlanan "Açıq Çəkili Əsas Modellər Haqqında" başlıqlı məqalə idi. Digəri isə "İstehlakçılar Sİ Haqqında Narahatlıqlarını Bildirir" (Oktyabr 2023) adlanırdı. Xanın əməkdaşları tərəfindən yazılan və 2025-ci il yanvarın 3-də dərc olunmuş üçüncü məqalə isə "Sİ və İstehlakçıya Zərər Riski" başlığını daşıyırdı. Həmin postda FTK-nın Sİ-nin real zərər potensialına, o cümlədən kommersiya nəzarətinə təşviq etmək, fırıldaqçılıq və imitasiyaya yol açmaq, eləcə də qeyri-qanuni ayrı-seçkiliyi davam etdirmək kimi hallara diqqət yetirdiyi vurğulanırdı. Maraqlıdır ki, bu yaxınlarda ləğv edilən, istehlakçı zərərinə fokuslanan yazılar Tramp administrasiyasının Sİ Fəaliyyət Planına uyğun gəlmir. Bu plan təhlükəsizlik qaydalarına az diqqət yetirərək, sürətli inkişafa və Çinlə rəqabətə üstünlük verir.

Bu, yeni administrasiyanın FTK-dan sildiyi ilk məzmun deyil. Mart ayında yayılan bir hesabatda, qurumun Amazon və Microsoft kimi texnologiya şirkətlərinə qarşı iddialar, istehlakçıların müdafiəsi və Sİ ilə bağlı təxminən 300 yazını daha öncə saytdan yığışdırdığı qeyd olunur. Sentyabr ayında isə yeni sədr Ferqyuson bütün federal hökumətdə antikonkurent tənzimləmələrin silinməsi və ya yenidən işlənməsi üçün tövsiyələr göndərmişdi. Köhnə dövrdən qalan yüzlərlə bloq yazısı hələ də Texnologiya Ofisinin Bloqunda qalsa da, Ferqyusonun rəhbərlik etdiyi FTK hələ ki, heç bir yeni post yayımlamayıb. Hökumət səviyyəsindəki bu genişmiqyaslı təmizləmə fərqli sahələrdə də özünü göstərir; məsələn, Xəstəliklərə Nəzarət Mərkəzləri (CDC) xroniki xəstəliklərə dair məlumatları silib. Bu məzmunun silinməsi, hökumət fəaliyyətini sənədləşdirən qeydlərin qorunmasını tələb edən Federal Qeydlər Qanununu poza bilər.