Dizel Avtomobilləri Tarixəmi Qovuşur? Şarj Edilən Hibridlər Bazar Payında İlk Üçlüyə Daxil Oldu

Dizel mühərrikləri bir zamanlar Avropa yollarında təkzibedilməz hakimiyyətə malik idi, lakin hazırda onların bazar payı sürətlə azalır. Avtomobil bazarında baş verən bu əsaslı dəyişiklik dizel tarixində ən zəif dövrlərdən birinə səbəb oldu. Ən mühüm dönüş nöqtəsi isə dizelin ilk dəfə olaraq ən çox satılan ilk üç nəqliyyat vasitəsi növündən çıxmasıdır, çünki şarj edilən hibridlərin (PHEV) satışları dizel satışlarını üstələdi.

İlin ilk on ayı üçün məlumatlara nəzər salsaq, Avropa İttifaqı, EFTA ölkələri və Böyük Britaniyanı əhatə edən regionda PHEV-lərin bazar payı 9.4 faizə çatdığı halda, dizel mühərriklərinin payı cəmi 8 faizdə qaldı. Nəticədə, dizel avtomobilləri ilk üçlükdəki mövqeyini itirdi və bu fərqin ilin qalan iki ayında daha da böyüyəcəyi gözlənilir. Şarj edilən hibridlərin isə 2025-ci ilə qədər bazarda daha geniş yayılacağı proqnozlaşdırılır.

Dizel mühərrikləri 2010-cu illərin əvvəllərində Avropada böyük əhəmiyyət kəsb edirdi və yeni avtomobil satışlarının yarıdan çoxunu təşkil edirdi. Lakin Volkswagen Qrupunun zərərli tullantı qalmaqalı nəticəsində yaranan durğunluq bu tendensiyanı geri çevirdi və dizel satışları bir daha bərpa olunmadı. 2017-ci ildə benzinlə işləyən avtomobillər 2009-cu ildən bəri ilk dəfə dizelləri geridə qoydu. Sonra, 2021-ci ilə qədər tam hibridlər dizel satışlarından çox oldu. Hətta bir il sonra, tam elektrik modelləri də Avropa bazarında tələbat baxımından dizel mühərriklərini ilk dəfə üstələməyi bacardı.

Dizelə olan tələbatın bu şəkildə azalmasının arxasında çoxlu amillər dayanır. Sərtləşən zərərli tullantı qaydaları avtomobil istehsalçılarını hibrid, şarj edilən hibrid və tam elektrik modellərinə yönəlməyə məcbur edir. Bu keçidin yüksək xərcləri səbəbindən bəzi kiçik həcmli dizel seçimləri, xüsusilə Volkswagen Polo və Renault Clio kimi modellər bazardan çıxarıldı. Əlavə olaraq, elektrikləşdirməyə verilən təşviqlər və yaşıl nəqliyyat vasitələrinin vergilərinin aşağı salınması istehlakçıları hibrid və elektrik avtomobillərə istiqamətləndirən əsas qüvvələrdir. Benzin mühərriklərinin artan səmərəliliyi, AB-nin tullantıların azaldılması hədəfləri və 2035-ci ildə daxili yanma mühərrikli avtomobillərin satışına qoyulan qadağa da dizelin cazibəsini xeyli azaltmışdır.

Hazırda hibridlər Avropada yeni nəqliyyat vasitələri satışlarının üçdə birindən çoxunu təşkil edir. İlin ilk on ayında 34.7 faiz bazar payına nail olan hibridlər, benzinlə işləyən avtomobilləri (26.9 faiz) və elektrik avtomobillərini (18.3 faiz) geridə qoyaraq bazar liderliyini davam etdirir. Bütün bu göstəricilər Avropada dizel mühərriklərinin dövrünün sürətlə sona çatdığını və bazarın artıq tamamilə yeni, daha ekoloji təmiz texnologiyalara keçid etdiyini təsdiqləyir.