Çinin Yeni Nəsil "Ağ İmperator" Qırıcı Təyyarəsi

Çin, Juhey Aviasiya Sərgi-Satışında "Ağ İmperator" adlı altıncı nəsil qırıcı təyyarə konsepsiyasını təqdim etdi. Dövlətə məxsus aviasiya və müdafiə şirkəti AVIC tərəfindən hazırlanan bu inkişaf etmiş texnologiyalı təyyarə, atmosfer və kosmos arasında hərəkət edə bilən "inteqrasiya olunmuş hava-kosmos qırıcısı" kimi təqdim olunur. Lakin, bu cəsarətli konsepsiyanın əsl potensialının hazırda yalnız spekulyativ olduğunu qeyd etmək lazımdır.

"Ağ İmperator"un dizaynı gizlilik və aerodinamik baxımından həqiqətən maraqlı və təsirlidir. Təyyarənin iti, bucaqlı forması radar siqnallarını minimuma endirmək və düşmənin aşkar etməsini çətinləşdirmək üçün nəzərdə tutulub. Xüsusilə, kokpit dizaynındakı tünd, çox istiqamətli şüşə radar əksini azaltmaq üçün hazırlanıb. Burundakı iti və yuvarlaq detallar yüksək sürətlərdə aşağı sürüşmə üçün optimallaşdırılıb. Bundan əlavə, təyyarənin içərisindəki silah sistemləri gizli bölmələrdə yerləşdirilib ki, bu da həm radar aşkarlanmasını, həm də aerodinamik müqaviməti azaldır.

Məqsəd: ABŞ-ın F-22 və F-35 modelləri ilə rəqabət. Çin, "Ağ İmperator"u hazırda istifadə olunan ABŞ-ın F-22 Raptor və F-35 Birgə Zərbə Qırıcı modelləri ilə birbaşa rəqabət etmək üçün dizayn edir. Ancaq bəzi ekspertlər tərəfindən "kosmik əməliyyatlar" üçün nəzərdə tutulduğu iddiası sual altına alınır. Hal-hazırda bu təyyarələrin atmosferin xaricində uçmasının texnoloji baxımdan mümkün görünməməsinə baxmayaraq, bir konsepsiya olaraq inkişaf etmiş bir vizyonu təmsil etdiyini deyə bilərik. Əslində, "Ağ İmperator"un görünüşü ABŞ-ın Növbəti Nəsil Hava Üstünlüyü (NGAD) proqramı ilə birbaşa rəqabətdə olduğunu göstərir. NGAD yalnız 6-cı nəsil qırıcı təyyarə kimi deyil, həm də dron dəstəyi təmin edəcək "sistem ailəsi" kimi hazırlanır.

Hər iki ölkə gələcək hava üstünlüyünü əldə etmək üçün belə layihələrə milyardlarla dollar yatırım edir. ABŞ-ın yeni nəsil B-21 Raider və Çinin H-20 bombabarıcısı kimi layihələr də bu yarışın bir hissəsidir. Ancaq belə yüksək texnologiyalı qırıcı təyyarələr hərbi üstünlük uğrunda yarışda həlledici olacaqmı? Yoxsa bu layihələr sadəcə güc nümayişi imiş?