Blue Origin-dən Növbəti Kosmik Zəfər: “New Glenn” Raketinin Gücləndiricisi İlk Dəfə Uğurla Endirildi və NASA Mars Gəmiləri Fəzaya Buraxıldı

Ceff Bezosun sahibi olduğu Blue Origin kosmos şirkəti, “New Glenn” meqa-raketinin gücləndiricisini Atlantik Okeanında yerləşən pilotsuz gəmiyə ikinci cəhddə uğurla endirməyə nail oldu. Bu nailiyyətlə Blue Origin, İlon Maskın SpaceX şirkətindən sonra bu cür bir fəaliyyəti yerinə yetirən ikinci özəl şirkət adını qazandı. Bu, raketin təkrar istifadə edilməsi və müştərilər üçün xərclərin azaldılması baxımından kosmik sənaye üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Uğurlu eniş “New Glenn” sisteminə böyük yükləri fəzaya, Aya və daha uzaq məsafələrə göndərmək üçün etibarlı bir imkan verir.

Cümə axşamı baş tutan bu buraxılış yalnız eniş cəhdi ilə bitmədi. Raket havaya qalxdıqdan təxminən 34 dəqiqə sonra “New Glenn”in yuxarı pilləsi ilk kommersiya yükünü uğurla orbitə çatdırdı. Bu yük Marsın atmosferini öyrənmək üçün Qırmızı Planetə göndəriləcək olan NASA-nın əkiz kosmik gəmisi idi. Belə nəhəng bir raket sisteminin cəmi ikinci uçuşunda bu cür ikiqat uğur əldə etməsi fövqəladə bir hadisə sayılır. Bu zəfər Blue Origini, “Falcon 9”, “Falcon Heavy” və “Starship” kimi raketlərlə dünya buraxılış bazarına hökmranlıq edən SpaceX ilə rəqabət aparmaq üçün güclü mövqeyə gətirir.

“New Glenn”in ilk buraxılışı yanvar ayında baş tutmuşdu, lakin ikinci uçuşa qədər Blue Origin bir neçə dəfə təxirəsalma ilə üzləşdi. Şirkət yazda ikinci cəhdi həyata keçirməyi planlaşdırsa da, hava şəraiti və günəş fırtınaları buraxılışı bir neçə dəfə ertələdi. Nəhayət, raket cümə axşamı, təxminən saat 15:55-də (Şərq vaxtı ilə) Floridada, Kanaveral burnundakı 36 nömrəli Buraxılış Kompleksindən fəzaya qalxdı. Uçuşun təxminən dördüncü dəqiqəsində ikinci pillə ayrıldı. Təxminən 10 dəqiqə sonra 189 fut (təxminən 57 metr) hündürlüyündə olan gücləndirici platformaya dəqiq bir şəkildə toxundu. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, yanvarda baş tutan ilk uçuşda, gücləndirici eniş etmə şansı tapmamışdan əvvəl partlamışdı. Uğurlu eniş üçün Blue Origin Federal Aviasiya İdarəsi ilə çalışaraq raketi təmir etmişdi.

Təkrar istifadəni mümkün edən bu cür eniş qabiliyyəti, Blue Origin-in növbəti addımları üçün zəmin yaradır. İndi şirkət gücləndiricini təmir edərək yenidən kosmosa göndərmə qabiliyyətini sübut etməlidir. Blue Origin uzun illərdir ki, Ay proqramını diqqətdə saxlayır və bu sahədə “Lunar Lander” proqramını inkişaf etdirir. Bu, SpaceX-in “Starship” proqramı ilə rəqabət aparan bir sahədir. Hökumət bu proqramların sürətləndirilməsini tələb edir və NASA rəhbəri Şon Daffi bu yaxınlarda SpaceX-i ləng getməkdə tənqid etmişdi. Blue Origin-in baş icraçı direktoru Deyv Limp şirkətinin NASA-ya Ay səfərlərində kömək etmək üçün əlindən gələni edəcəyini bildirib. Cümə axşamı baş tutan bu uğurlu buraxılış “New Glenn”in bütün imkanlarını sübut etmək üçün böyük bir irəliləyiş oldu.