Ay Missiyası Uğursuzluqla Nəticələndi

Yaponiyanın özəl kosmik şirkəti ispace, Ay səthinə yumşaq eniş etməyi hədəfləyən ikinci missiyasında uğursuzluğa düçar olub. "Dayanıqlılıq" adlı eniş aparatının 6 iyun səhəri nəzarətli eniş cəhdi zamanı hündürlük məlumatlarının kəsilməsi nəticəsində Ay səthinə çırpılması təsdiqlənib.

2023-cü ildəki ilk uğursuz cəhddən sonra ikinci dəfə gerçəkləşən bu missiya, Ayın şimalındakı Mare Frigoris bölgəsində planlaşdırılırdı. Ancaq enişdən təxminən bir yarım dəqiqə əvvəl aparatdan gələn telemetriya məlumatları kəsilidi. Bu ani kəsilmə avadanlıq nasazlığı ehtimalını gücləndirdi və enişin uğursuz olduğu tez bir zamanda aydın oldu.

İlkin texniki qiymətləndirmələrə görə, problemin səbəbi aparatın eniş sistemindəki lazer məsafə ölçən cihazında olub. Cihaz vaxtında və dəqiq şəkildə səthə qədər məsafəni təyin edə bilmədiyi üçün aparat eniş zamanı kifayət qədər sürətini azalda bilməyib.

Təxminən 2,3 metr hündürlüyündə və 1000 kiloqram ağırlığında olan "Dayanıqlılıq" eniş aparatı beş müxtəlif elmi və texnoloji yük daşıyırdı. Avropa Kosmik Agentliyi tərəfindən hazırlanmış "Azad" adlı mini rover, Ay torpağından nümunələr toplamağı və İsveç rəssamı Mikael Gensberqin miniatür əsərini səthə yerləşdirməyi hədəfləyirdi. Lakin aparatın çırpılması bu məqsədlərin reallaşmasına imkan vermədi.

Bundan əlavə, Tayvandan göndərilmiş dərin kosmik radiasiya ölçən cihaz, Yaponiyanın hidrogen-oksigen istehsal texnologiyası modulu və Malayziyalı bir şirkətin yosun istehsalı təcrübəsi "Dayanıqlılıq"ın daşıdığı digər yüklər arasında idi. Bu eksperimental yüklər gələcək insanlı Ay missiyaları üçün ilkin hazırlıq mərhələsi idi.

Uğursuz enişdən sonra keçirilən mətbuat konfransında ispace-in baş direktoru Takeshi Hakamada, "Missiya 2-ni uğurla başa vurmaq istəyirdik, ancaq təəssüf ki, eniş mümkün olmadı" deyə bildirib. Şirkət bütün çətinliklərə baxmayaraq, kosmik missiyalarına davam edəcəyini bildirib.