Arizonanın İqtisadi İnqilabı: Çip İstehsalı “Beş C” Əfsanəsini Kölgədə Qoyur

Arizona ştatının iqtisadiyyatına bir zamanlar beş əsas amil hakim idi. Bunlar "Beş C" kimi tanınırdı: pambıq (cotton), mal-qara (cattle), sitrus (citrus), mis (copper) və iqlim (climate). Lakin son dövrlər regionun iqtisadi mənzərəsini dəyişdirə biləcək yeni bir "C" meydana gəlib – çiplər. Yarımkeçiricilər sahəsi o qədər sürətlə genişlənir ki, yüksək texnologiyalı istehsal artıq ənənəvi kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrini kölgədə qoymağa başlayıb. Bu transformasiya Arizona iqtisadiyyatı üçün böyük bir dönüş nöqtəsi deməkdir.

Böyük Finiks metropoliyası ərazisində ardıcıl olaraq yeni yarımkeçirici zavodlar tikilir. Bu istehsal müəssisələri geniş əraziləri əhatə edir və bölgədəki infrastrukturun dəyişməsinə səbəb olur. Maraqlısı odur ki, yeni salınan yollara da bu sahəyə aid adlar verilir, məsələn, "Prosessor Parkı" (Processor Parkway) və ya "Tranzistor Terrası" (Transistor Terrace). Bu cür konkret adlar bölgənin texnoloji mərkəz kimi qəbul edilməsinə nə qədər ciddi yanaşıldığını göstərir.

Daşınmaz əmlak sahəsində fəaliyyət göstərən inkişaf şirkətləri isə yeni çip zavodlarına gələcək minlərlə işçi qüvvəsinin yerləşdirilməsini planlaşdırır. Onlar tikinti müəssisələrinin yaxınlığında qarışıq istifadəli zonalar yaradırlar ki, bura həm yaşayış, həm də sənaye əraziləri daxildir. Bu layihələr müasir dövrün "şəhər içində şəhər" konsepsiyasını həyata keçirir və müəyyən mənada keçmişdəki korporativ şəhərcikləri xatırladır. Nəticədə, Arizona keçmişindən uzaqlaşaraq, tamamilə yeni bir iqtisadi identikliyi formalaşdırır.