Şahzadə Marqaretin Qadağan Olunmuş Məhəbbətinin Gizli Tarixçəsi

Böyük Britaniya Kraliçası II Yelizavetanın kiçik bacısı, Şahzadə Marqaret 31 oktyabr 1955-ci ildə Britaniya ordusunun zabiti Piter Taunsendlə nişanını bitirdiyi zaman, bütün ölkənin danışdığı “Evlənəcəklərmi, yoxsa yox?” sualı da cavabını tapdı. O zamandan bəri hadisənin yalnız bir versiyası danışılıb: dövlətin sərt qanunları arasında sıxışan şahzadə və döyüş qəhrəmanı ilə evlənmək xəyalını qurban vermək məcburiyyətində qalan 25 yaşlı qadın. İctimaiyyətə görə, şahzadənin qarşısında yalnız iki variant var idi: ya kral ailəsinin bütün imtiyazlarını saxlayacaq, ya da “xanım Taunsend” olaraq sakit, sürgün həyatı yaşayacaqdı. Hətta Piter Taunsend özü də 1978-ci ildə BBC proqramında demişdi ki, “Məncə, o, şəraitinə uyğun olaraq doğru qərarı verdi.” Lakin Şahzadə Marqaretin ölümündən sonra ortaya çıxan məxfi hökumət sənədləri göstərdi ki, onun seçimləri əslində deyilənlər qədər çətin deyilmiş. Bu, sadəcə, saray rəhbərliyinin və hökumətin ssenarisi idi.

Piter Taunsend İkinci Dünya Müharibəsinin böyük bir qəhrəmanı idi, xüsusilə Manş dənizi üzərindəki hava döyüşlərində göstərdiyi rəşadət onu fərqləndirirdi. 1914-cü il təvəllüdlü Taunsend 19 yaşında Kral Hərbi Hava Qüvvələrinə qoşulmuşdu. Böyük Britaniya ərazisində vurulan ilk alman bombardmançısı məhz onun hədəfi olmuşdu. O, 1995-ci ildə BBC-yə verdiyi müsahibədə yaralı alman topçusunu xəstəxanada ziyarət etdiyini xatırlatmışdı: “Düşündüm ki, bu hər birimizin başına gələ bilər və ona getdim, 'Biz əslində düşmən deyilik, hamımız insanıq' demək istədim.” Müharibə sona çatdıqda, Taunsend ruhi cəhətdən yorulmuşdu, lakin şans ona gülümsədi. O, Kral VI Corcun adyutantı kimi saray idarəçiliyində vəzifəyə təyin edildi və kral mərasimlərinin qaydalara uyğun keçirilməsini təmin edirdi. Taunsend Vindzor qalasında yaşayır və şahzadələrlə birlikdə ictimai tədbirlərə qatılırdı. Gənc Marqaret 1947-ci ildə Cənubi Afrikaya səyahət zamanı bu yaraşıqlı zabiti fərq etdi. Həmin vaxt Marqaretin 17 yaşı var idi; Taunsend isə ondan demək olar ki, iki dəfə böyük idi, evli və iki uşaq atasıydı. Dostluqları dərinləşsə də, hər şey gizli saxlanılırdı.

1952-ci ilin fevralında böyük bir faciə yaşandı. Çox sevdiyi atası, Kral VI Corc 56 yaşında vəfat etdi. Bundan sonra bacısı Yelizaveta taxtın varisi oldu və məsuliyyətli həyatı başladı. Cəmi bir il sonra, 1953-cü ilin iyun ayındakı tacqoyma mərasimi zamanı, bir qəzet müxbiri şahzadənin Taunsendin pencəyindən bir tüy parçasını götürdüyünü gördü. Bu kiçik jest dərhal qeybətlərin alovlanmasına səbəb oldu. Əslində Taunsend boşanmasından bir neçə həftə sonra Marqaretə evlənmə təklifi etmişdi. Lakin Kraliça Yelizaveta tacqoymadan sonra vəziyyətin sakitləşməsi üçün bir il gözləməyi xahiş etdi. 1772-ci il Kral Evlilik Qanununa görə, kral ailəsi üzvlərinin 25 yaşına qədər evlənmək üçün hökmdarın icazəsi tələb olunurdu; 25 yaşdan sonra isə Parlamentin təsdiqi lazım idi. Sarayın qədim qaydalarında “boşanma” sözü hələ də qəbuledilməz sayılırdı. Alan "Tommi" Lascelles, Kraliçanın xüsusi katibi, Taunsendin dərhal uzaqlaşdırılmasını tələb etdi və zabitə dedi ki, “Əgər kilsənin başçısının bacısı ilə evlənə biləcəyini düşünürsənsə, ya dəli, ya da pis insansan.” Beləliklə, Taunsend Brüsseldəki İngiltərə Səfirliyinə attaşe olaraq təyin edildi və iki il Böyük Britaniyaya dönməsi qadağan edildi.

Taunsend sürgündə olduğu müddətdə Şahzadə Marqaret Londonda parlaq cəmiyyət həyatına davam etdi. Ancaq aralarındakı məsafə, elitanın ümid etdiyi kimi, sevgilərini soyutmadı. Onlar demək olar ki, hər gün bir-birlərinə məktub yazırdılar. 21 avqust 1955-ci ildə Marqaret 25 yaşını tamamladı. Artıq istədiyi şəxslə evlənə bilərdi, lakin bunun şəxsi bədəli çox ağır idi. Taunsend Belçikadan qayıdanda Marqaret ona bildirdi ki, onunla evlənəcəyi təqdirdə taxt varisliyi sırasındakı hüququndan, illik 6 min funt sterlinq ödənəcəyindən, “Əlahəzrət” (HRH) titulundan və kral ailəsi statusundan imtina etmək məcburiyyətində qalacaq. Cəmiyyət iki hissəyə ayrılmışdı, hətta bəzi kral ailəsi üzvləri də tərəddüd içində idi. 31 oktyabrda Şahzadə öz qısa bəyanatını oxudu. O, kilsənin xristian evliliyinin bölünməzliyi barədəki təlimlərini və Birlik ölkələrinə qarşı vəzifəsini nəzərə alaraq, bu elementləri hər şeydən üstün tutduğunu və nikahdan imtina etdiyini bildirdi. Lakin 2004-cü ildə açıqlanan rəsmi sənədlər əslində bir uzlaşma formulunun tapıldığını ortaya qoydu. Yeni Baş nazir Antoni İden, özü də boşanıb yenidən evləndiyi üçün, vəziyyətə daha anlayışlı yanaşırdı. Sənədlər Marqaretin kral titulunu və ödənəyini qoruyub saxlaya biləcəyini, sadəcə taxt varisliyi hüququndan imtina edərək kilsədə deyil, nikah evində evlənə biləcəyini göstərirdi. Bu, Marqaretin qərarının düşündüyümüzdən daha çox şəxsi seçim olduğunu sübut edir. Taunsend sonradan başqası ilə evləndi, Marqaret isə 1960-cı ildə fotoqraf Antoni Armstronq-Consa ərə getdi və 1978-ci ildə boşandı. Taleyi qovuşmasa da, Taunsendin ona qarşı sevgisi heç vaxt ölmədi. O, həmişə Marqareti görməkdən çox məmnun olacağını təsdiqləmişdi.