Qüds Valiliyi: Oktyabr Ayında 10 Mindən Çox İsrailli Əl-Əqsa Məscidinə Basqın Edib – Sistematik Pozuntular Artır

Qüds Valiliyi (Jerusalem Governorate) İsrailin Fələstin ərazilərinə qarşı törətdiyi pozuntulara dair hazırladığı aylıq hesabatı yayımlayıb. Hesabatda bildirilir ki, oktyabr ayı ərzində Fələstin torpaqlarını zəbt edən 10 min 822 israilli Əl-Əqsa məscidinə basqın təşkil edib. Valilik, İsrail tərəfindən Əl-Əqsa məscidinə qarşı edilən pozuntuların açıq və sistemli şəkildə artdığına diqqət çəkir. Eyni zamanda, İsrailin məqsədinin Əl-Əqsa və onun ətrafında öz hökmranlığını tətbiq etmək olan sistematik yəhudiləşdirmə siyasəti yürütdüyü barədə xəbərdarlıq edilib.

Valiliyin məlumatına görə, oktyabr ayında yəhudilərin Yom Kippur və Sukkot bayramları zamanı Əl-Əqsaya edilən basqınların miqdarı ən yüksək həddə çatıb. Hesabata görə, bu basqınlar zamanı məscidin tarixi və hüquqi status-kvosu "rəqs etmək, dini ayinləri icra etmək və təxribat xarakterli hərəkətlərlə" pozulub. Həmçinin İsrail səlahiyyətliləri həmin ay 16 Fələstinlinin Əl-Əqsa Məscidindən uzaqlaşdırılması barədə qərar qəbul ediblər.

Oktyabr ayı ərzində Qüdsdəki hadisələr təkcə Əl-Əqsa ilə məhdudlaşmayıb. İsrail ordusunun açdığı atəş nəticəsində 1 fələstinli həyatını itirib, ümumilikdə 87 fələstinli nəzarətə alınıb. Nəzarətə alınanlar arasında 11 uşaq və 3 qadın da var. Bundan əlavə, İsrail Qüdsdə fələstinlilərə məxsus tikililəri hədəf alan 15 söküntü həyata keçirib, əlavə olaraq 45 yeni söküntü qərarı və 7 köçürülmə qərarı çıxarıb.

Hesabatda Əl-Əqsa məscidinin status-kvosuna da toxunulur. 1994-cü ildə İsrail ilə imzalanan Vadi Ərəbə Sazişinə əsasən, İordaniya Qüdsdəki dini işlərə görə məsuliyyət daşıyan ölkə sayılır. 2013-cü ildə İordaniya Kralı II Abdullah və Fələstin Prezidenti Mahmud Abbas arasında imzalanmış sazişlə Qüds və oradakı müqəddəs məkanların müdafiəsi və qəyyumluq hüququ İordaniyaya verilib. Hazırda Əl-Əqsa Məscidi İordaniyanın Vəqflər Nazirliyinə tabe olan Qüds İslam Vəqfləri İdarəsinin himayəsindədir.

Tarixi qaydalara görə, yəhudilər Əl-Əqsa məscidini yalnız Vəqflər İdarəsinin icazəsi ilə ziyarət edə bilərdilər. Lakin 2003-cü ildən bəri İsrailin birtərəfli qərarı bu idarənin suverenliyini pozaraq yəhudilərin polis müşayiəti ilə ibadət məkanına daxil olmasına şərait yaradıb. İsrail rəhbərliyi rəsmi olaraq iddia edir ki, Əl-Əqsa məscidində yalnız müsəlmanların ibadət edə bildiyi, digər dinlərin nümayəndələrinin isə sadəcə ziyarət edə bildiyi tarixi status-kvo qorunur. Lakin görüntülər tez-tez göstərir ki, fanatik yəhudilər İsrail polisinin mühafizəsi altında məscidə basqınlar zamanı dua edir və dini ayinləri həyata keçirirlər.