Prezident Ərdoğan: Əskişəhərdəki nadir torpaq elementləri yatağı dünyada ikinci ən böyükdür

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasından sonra bəyanatlar verib. Prezident Ərdoğan Əskişəhərin Beylikova rayonunda dünyanın ikinci ən böyük nadir torpaq elementləri yatağının kəşf edildiyi barədə xoş xəbər verib.

Əsas müxalifətin Türkiyənin enerji təchizatı təhlükəsizliyini hədəf alan yersiz iddia və ittihamlarını bir-bir çürütdük. Hazırda Sakarya qaz yatağından 4 milyon ailəmizin təbii qaz ehtiyacını ödəyirik. Bu rəqəm 2026-cı ildə 8 milyona, 2028-ci ildə isə İnşallah 16 milyona çatacaq. Akkuyu AES-də ilk elektrik enerjisini yaxın zamanda istehsal edəcəyik. Əsas müxalifətin "balıq" məsələsini önə sürərək etdiyi tənqidlərə məhəl qoymadan, nüvə enerjisinə investisiya qoymağa davam edəcəyik. Yenə də müxalifətin təhrif etdiyi bir məsələyə aydınlıq gətirmək istəyirəm.

"BEYLİKOVADA 694 MİLYON TON EHTİYAT AŞKARLANDI"

Bizim malik olduğumuz faydalı qazıntılar beynəlxalq bazarlara əlavə dəyərli şəkildə təqdim olunur. Xüsusilə nadir torpaq elementləri müdafiə sənayesindən bərpa olunan enerji sistemlərinə, elektrikli nəqliyyat vasitələrindən rabitə və kosmik texnologiyalara qədər həlledici rol oynayır. Əskişəhərin Beylikova rayonunda indiyədək 310 fərqli yerdə 125 min metr buruq işləri aparılıb. İş sahəsində nadir torpaq elementləri, xüsusən də barit və florit daxil olmaqla, 694 milyon ton ehtiyat olduğu müəyyən edilib.

"DÜNYANIN İKİNCİ ƏN BÖYÜK NADİR TORPAQ EHTİYATI YATAĞIDIR"

Bu yataq dünyanın ikinci ən böyük nadir torpaq elementləri ehtiyatı sahəsidir. 17 nadir torpaq elementindən 10-nun tapıldığı Beylikovada 12,5 milyon ton nadir torpaq oksidləri mövcuddur. Biz dünyanın ən böyük 5 istehsalçısından biri olmaq istəyirik. İlkin mərhələdə illik 1200 ton filiz emal edəcəyimiz “Eti Maden” pilot istehsalat müəssisəsini işə saldıq. Pilot zavodun sənaye müəssisəsinə çevrilməsi üçün işlərimizi davam etdiririk. Bir çox ölkə texnologiyanın inkişafı, məsləhətlər və texnologiya transferi üçün təcrübəli ölkələrlə müqavilələr imzalayır. Biz də texnoloji yaddaşa malik ölkələrin mütəxəssis qurumları ilə əməkdaşlıq inkişaf etdirmək üçün danışıqlar aparırıq.

"BEYLİKOVADAKİ YATAĞIN HƏR HANSI BİR ÖLKƏYƏ VERİLMƏSİ SÖHBƏTİ GEDƏ BİLMƏZ"

Beylikovadakı nadir torpaq elementləri yatağının hər hansı bir ölkəyə verilməsindən qətiyyən söhbət gedə bilməz. Kim bunu iddia edirsə, öz ölkəsinə böhtan atır deməkdir. Əvvəlcə mədən axtarış işlərinə mane olmağa çalışırlar. Bunda uğur qazanmayanda isə bu dəfə istismarını təxribat törətməyin dərdinə düşürlər. Tənlik əslində çox sadədir; mümkündürsə, qarşısını almaq, deyilsə, nüfuzdan salmaq. Nadir torpaq elementləri ilə bağlı baş verənlər də budur. Məqsəd Türkiyənin bu mənbədən faydalanmasına mane olmaqdır. Hökumətimizə böhtan atanlar Qara dəniz təbii qazı və Qabardakı neft kəşflərimiz haqqında danışanlardır. Onlar orada da dəstək vermək əvəzinə dərhal bəhanə gətirdilər. Bu gün də eynisini edirlər, sabah da heç nə dəyişməyəcək. Xalqımdan bunlara qarşı ayıq olmalarını xahiş edirəm.

"TƏLƏYƏ DÜŞMƏDİK, OYUNA GƏLMƏDİK"

Prezident İdarəetmə Sisteminin ən mühüm nəticələrindən biri olan bu nailiyyətləri gücləndirərək davam etdirməkdə qərarlıyıq. Dünyada bir çox ölkənin başına gəlsə, yerlə bir olacağı böhranları biz 86 milyonun bir tükünə belə zərər vermədən uğurla idarə edirik. Son əsrin ən ciddi sağlamlıq böhranı, Rusiya-Ukrayna arasındakı müharibə, qanlı münaqişələrdən ticarət və gömrük müharibələrinə qədər bir çox məsələdə bunu gördük, yaşadıq, əyani şəkildə təcrübə etdik. Tələyə düşmədik, oyuna gəlmədik. Qərb ölkələri bizə nə deyər deyə deyil, 23 illik zəngin təcrübə, bilik və nailiyyətlərimizlə siyasətimizi müəyyənləşdirdik. Dünən bizi həm koronavirus epidemiyasında, həm də Rusiya-Ukrayna böhranında amansızcasına qınayanlar bu gün utana-utana da olsa, haqq verməli olurlar. Bizi Avropa və Qərb blokundan uzaqlaşmaqda günahlandıranlar bu gün apardığımız siyasəti tərifləyirlər. Bizi tənqid edənlərin gah 2 il, gah 4 il, gah da daha gec olsa da, bizi təqdir etmə mövqeyinə gəlmələri, əlbəttə, öz inkişafları baxımından əhəmiyyətlidir. Doğrunu bildikləri halda boynuna ala bilməyənlər üçün təəssüf ki, edə biləcəyimiz bir şey yoxdur.

"BÜTÜN AKTİVİSTLƏRƏ TƏŞƏKKÜR EDİRƏM"

Onlar boş-boş işlərin ardınca qaçarkən, biz ölkəmizə və millətimizə xidmət üçün böyük həvəslə çalışdıq. Oktyabrın 1-də TBMM-in qanunvericilik ilinin açılışını etdik. Oktyabrın 4-də ümumi dəyəri 8 milyard 425 milyon lirə olan 50 layihəmizin açılış və təməlqoyma mərasimlərini keçirmək üçün Sultanbəyli rayonumuzda idik. Oktyabrın 4-ü bizim üçün daha bir əhəmiyyətli və kritik gün oldu. İsrailin işğal və soyqırımına cavab olaraq fərqli ölkələrdən Qəzzaya üzən "Sumud" donanmasına güclü mənəvi dəstək verdik. Vətəndaşlarımızın da daxil olduğu aktivistlərin təxliyə prosesini uğurla idarə etdik. Ümumilikdə 137 aktivisti ölkəmizə təhlükəsiz şəkildə gətirdik. Həbs olunan 3 millət vəkilimiz də Bakı üzərindən Türkiyəyə problemsiz çatdı. Türk Hava Yollarının oktyabrın 10-da həyata keçirdiyi reyslə 18-i vətəndaşımız olmaqla, ümumilikdə 94 aktivisti Türkiyəyə intiqal etdirdik. Bəşəriyyətin vicdanına tərcüməçi olan bütün vətəndaşlarımıza, aktivistlərə bir daha təşəkkür edir, təkrar keçmiş olsun deyirəm. Qərb aktivistlərinin təxliyə əməliyyatımızdan təriflə danışdığı bu yolda Türkiyəni günahlandıranları millətimin vicdanına həvalə edirəm.

"DƏNİZ ÜZƏRİNDƏ ÜÇÜNCÜ HAVALİMANINI TRABZONA İNŞA EDƏCƏYİK"

"Dildə, fikirdə, işdə birlik" prinsipi işığında Türk dövlətləri arasında həmrəylik və tərəfdaşlıqlar qururuq. Türk Dövlətləri Təşkilatının 12-ci Zirvə Görüşündə iştirak etdik. Zirvədə qəbul etdiyimiz qərarların və Qəbələ bəyannaməsinin Türk dünyası üçün xeyirli olmasını diləyirəm. Oktyabrın 9-da mərasimlə 2025-2026-cı Təhsil Akademik İlini açdıq. Yeni tədris ilinin xeyirli olmasını arzulayıram. Oktyabrın 10-da yenə də toplu açılış və təməlqoyma mərasimlərimiz səbəbindən ata-baba ocağımız olan Rizədə idik. Burada 37 layihəmizin toplu açılışını etdik. Şəhərimizdəki vətəndaş cəmiyyəti qurumları və iş dünyası ilə bir araya gəldik. Oktyabrın 12-də Trabzona gedərək 13 milyard 514 lirə dəyərində 130 layihəmizin açılışını həyata keçirdik. Orada bir xoş xəbərimiz oldu. Dəniz üzərində üçüncü hava limanımızı Trabzonda inşa edəcəyik. Layihəni bitirdik və İnşallah tezliklə tenderini keçirəcək, ardınca bütün mexanizmləri işə salmağa başlayacağıq.

"QƏRBİN TƏQİB ETDİYİ, NÜMUNƏ GÖTÜRDÜYÜ BİR ÖLKƏ VƏZİYYƏTİNDƏYİK"

Türkiyənin ulduzunun getdikcə daha çox parlamasından, qlobal siyasətdə nüfuzunun artmasından qürur duyuruq. Türkiyə xarici siyasətində sülh, dialoq, ədalət və həll yollarını dəstəkləyən fəal mövqeyi ilə gündən-günə əvəzolunmaz bir oyunçuya çevrilir. Xüsusilə münaqişələrin həllində Qərbi təqib edən deyil, Qərbin təqib etdiyi, nümunə götürdüyü bir ölkə vəziyyətindəyik. Suriya münaqişəsində 13,5 il ərzində mövqeyimizi qətiyyən dəyişmədik. Suriyalı məzlumları zalımların və terror təşkilatlarının ümidinə buraxmadıq.

"SURİYALI QARDAŞLARIMIZI BAĞRIMIZA BASDIQ"

Əsas müxalifətin daima təriflər yağdırdığı Qərb ölkələri qaçqınları qəbul etməmək üçün tikanlı məftil hasarların arxasında gizlənərkən, biz suriyalı qardaşlarımızı bağrımıza basdıq. 3-5 səs naminə suriyalı məzlumları hədəf göstərənlərə baxmayaraq, ən kritik zamanlarda siyasi bədəl ödəməyi nəzərə alaraq, vicdanlı mövqeyimizi qoruduq. Nəticədə tarixin doğru tərəfində duran biz olduq. Zaman lümpen irqçiləri, səs ovçularını, qaçqın düşmənlərini deyil, bizi haqlı çıxardı. Bu gün qonşumuz Suriya ilə əlaqələrimiz hər sahədə güclənir. Bir-birimizin üzünə məğlubiyyətlə deyil, təbəssümlə baxırıq. Suriyada sabitlik möhkəmləndikcə hər şey daha yaxşı olacaq. Qəzzada da Türkiyə ilk gündən haqqın, haqlının və ədalətin tərəfində yer almışdır.

"QƏZZANI VƏ FİLİSTİN MƏSƏLƏSİNİ QORXMADAN MÜDAFİƏ ETDİK"

Kimlərəsə şirin görünmək naminə Fələstin müqavimətinə böhtan atmadıq. Ürəyimizdə olanı gizlətmədən, kimsədən çəkinmədən cəsarətlə bəyan etdik. 102 min tona çatan humanitar yardımlarımızla Qəzzalı qardaşlarımızın yanında olduq. Bütün görüşlərdə Qəzzanı və Fələstin məsələsini qorxusuzca müdafiə etdik. Bütün bunları edərkən Qəzzada atəşkəsin təmin edilməsi üçün çalışmağı da unutmadıq. Bir müddətdir ki, çox fərqli kanallardan apardığımız diplomatiyanın töhfəsi ilə Qəzzada əldə edilən atəşkəs razılaşmasını məmnuniyyətlə qarşılayırıq. Zülmün, vəhşiliyin və soyqırımın ardından, əlhəmdulillah, Qəzzada kövrək də olsa, etibarlı bir mühit yaranıb.

"SADƏCƏ ATƏŞKƏS İMZALADILAR DEMƏK KİMSƏNİN HƏDDİ DEYİL"

2 ildir bombalar altında həyatda qalmaq mübarizəsi verən uşaqların üzlərində ilk dəfə təbəssüm çiçəkləri açır. Dağıntılar arasında insanlar tapdıqları bir parça əşyaya sarılaraq həyata yenidən başlamağa çalışırlar. Bunlar bizim tam olaraq başa düşə biləcəyimiz deyil, sadəcə izləyib təsəvvür edə biləcəyimiz xoşbəxtliklərdir. 2 il çəkdikləri əzabları ən yaxşı məsum uşaqlar bilər. 68 min şəhidi torpağa verməyin ağrısını ürəyi yanan analar və atalar bilər. Biz sadəcə empatiya qura bilərik. Sadəcə onları anlamağa çalışa bilərik. Qəzzalı məzlumların yükünü azaldan hər səy bizim üçün dəyərlidir. Sadəcə atəşkəs imzaladılar deyə yüngül yanaşmaq kiminsə nə həddi, nə də haqqıdır. İsrailin verdiyi sözləri tutmamaqla bağlı qara dosyesindən hər kəs kimi biz də xəbərdarıq. Bu həqiqətin Fələstin müqavimət hərəkatı HƏMAS və Qəzzalı qardaşlarımız daha çox fərqindədirlər, lakin buna baxmayaraq ümidli olmaq istəyirlər. Bir daha köhnə soyqırım günlərinə qayıtmaq üçün mövcud olan bütün təzyiq ünsürlərini aktiv saxlayırıq.

"QİŞ GƏLMƏDƏN HUMANİTAR YARDIMLARIMIZA AĞIRLIQ VERƏCƏYİK"

Orada həm imza atan 4 ölkənin lideri, həm də digər ölkələrin liderləri olaraq çox aydın bir iradə ortaya qoyduq. Bəyannamə ilə bölgəmizdə daimi sülhə və sabitliyə gedən yolda dəyərli bir addım atdıq. Bəyannamədəki iradənin sona qədər arxasında duracağıq. Amerikana, Misir və Qətərin də bənzər mövqe nümayiş etdirəcəyinə inanıram. Girov və məhbus mübadiləsi ilə yeni bir mərhələyə keçilmiş oldu. Humanitar yardımların girişləri sürətləndi. 350-yə yaxın TİR-imiz əraziyə daxil oldu. Dünən 900 ton yardım daşıyan 17-ci "Yaxşılıq Gəmisi"ni Mərsindən bölgəyə yola saldıq. Bunun davamı da gələcək. İnşallah qış gəlmədən humanitar yardımlarımıza ağırlıq verəcəyik. Şou göstərmədən, başqaları kimi piar dalınca qaçmadan yardımlarımızı davam etdirəcəyik. Müstəqil Fələstin dövləti qurulana qədər bu mübarizə səngiməyəcək. Biz məzlumu himayə edərkən sadəcə Rəbbimizin razılığını gözləyirik. Allahın razılığından və xalqın duasından başqa kimsədən gözləntimiz yoxdur. Səmimiyyət, fədəkarlıq və təvazökarlıq İnşallah bələdçimiz olmağa davam edəcək. Son nəfəsimizə qədər dürüstlükdən, vicdanlıqdan, canla-başla çalışmaqdan çəkinməyəcəyik. Dünən Kocaelində Gürcüstanı 4-1 hesabı ilə məğlub edərək xalqımıza sevinc yaşadan A milli futbol komandamızı təbrik edirəm. Onlara ölkəm və millətim adından təşəkkür edirəm.