Nikaraqua Almaniyanın BƏM-dəki Müdafiə Sirlərini İfşa Edir: İsraillə Gizli Məsləhətləşmələr

Nikaraquanın, İsrailin Qəzzada törətdiyi soyqırıma dəstək verdiyini iddia edərək Almaniyaya qarşı Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində (BƏM) qaldırdığı iddia ilə bağlı önəmli faktlar üzə çıxıb. Berlin hökumətinin BƏM-də müdafiə çıxışından əvvəl İsraillə məsləhətləşmələr apardığı və hansı məlumatların açıqlanacağına dair qərarların birlikdə verildiyi bildirilir. "Stern" jurnalının yaydığı xəbərə görə, Almaniya Müdafiə Nazirliyinin daxili yazışmaları məhkəmə öncəsi İsraillə danışıqların mövcudluğunu sübut edir. Bu vəziyyət, Almaniyanın beynəlxalq məhkəmədəki mövqeyinin müstəqil olub-olmaması haqqında ciddi suallar doğurur.

Proses zamanı silah tədarükü mövzusu əsas mübahisəyə səbəb oldu. Almaniya nümayəndəsi 2023-cü ildə ordunun ehtiyatından İsrailə heç bir döyüş silahı göndərilmədiyini açıqlamışdı. Lakin Nikaraqua nümayəndəsinin 2024-cü il aprelində keçirilən dinləmələrdəki tənqidi bu məlumatın doğru olmadığını göstərdi. Nikaraqua, İsrailin tələbi ilə Almaniya ordusunun anbarlarından tanklar üçün 10 min ədəd 120 millimetrlik dəqiq sursatın verilməsini qınamışdı. Almaniya tərəfi bu tələbi təsdiqləsə də, sursatların İsrailə çatdırılması məsələsinin hələ araşdırıldığını bildirdi. Ümumilikdə, Almaniya nümayəndəsi məhkəməyə yalnız tibbi yardım ləvazimatları və dəbilqələrin (kask) təmin edildiyini iddia etmişdi. Lakin "Stern" və "Drop Site"nin əldə etdiyi sənədlər rəsmi bəyanatların tam olmadığını göstərir.

Məlumdur ki, Almaniya hökuməti Haaqadakı dinləmələrdə nələri açıqlayacağını, ən azı qismən, İsraillə məsləhətləşmə yolu ilə müəyyən edib. Bu, Almaniya Müdafiə Nazirliyinin 2025-ci il yanvarın 29-da Köln İnzibati Məhkəməsinə göndərdiyi yazıda rəsmi təsdiqini tapmışdır. Nazirlik bildirmişdi ki, silah ixracı hesabatında olmayan əlavə məlumatların açıqlanması barədə qərar "müvafiq dövlətlə" (İsraillə) məsləhətləşmə aparılaraq verilib. Nazirlik, ordunun ehtiyatından verilən silah və ləvazimatlarla bağlı təfərrüatları məxfilik səbəbindən açıqlaya bilməyəcəyini vurğulamışdı. Onlar bu məlumatların verilməsinin Almaniya ilə İsrail arasındakı etibara ciddi ziyan vura biləcəyini iddia edirlər.

Nikaraqua 2024-cü il martın 1-də Almaniya əleyhinə iddia qaldıranda, Almaniyanın İsrailə ən çox silah verən ikinci ölkə olduğunu və bu sursatların Qəzzada soyqırım məqsədilə istifadə edilə biləcəyindən xəbərsiz olmasının mümkün olmadığını bildirmişdi. Bundan əlavə, Nikaraqua Almaniyanın bir tərəfdən Fələstinlilərə yardımı kəsərkən, digər tərəfdən İsrailə tank mərmiləri və pilotsuz uçuş aparatları göndərdiyini qeyd etmişdi. Almaniya isə özünü müdafiə edərək soyqırıma dəstək iddialarını rədd etmiş, silah ixracının beynəlxalq hüquqa uyğun şəkildə həyata keçirildiyini bildirmişdi. BƏM, işdə müvəqqəti tədbir qərarı verməyə ehtiyac olmadığına qərar versə də, mülki şəxslərin aclıq və əsas ehtiyaclardan məhrum edilməsinə diqqət çəkib. Məhkəmənin qərarında, hərbi cinayətlərin törədildiyi bölgəyə silah göndərən dövlətlərin törədilən cinayətlərə görə məsuliyyət daşıya biləcəyi xəbərdarlığı yer almışdı. Dəqiq hökm çıxana qədər iddia baxılmaqda davam edəcək.