Lüksemburq görüşü: Aİ Türkiyə və Mərkəzi Asiya Ölkələri ilə Təhlükəsizlik və Nəqliyyat Əlaqələrini Gücləndirir

Avropa İttifaqı (Aİ), Türkiyənin də daxil olduğu Qara dəniz və Mərkəzi Asiya ölkələri ilə ortaq sahələrdə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək barədə razılığa gəldiyini açıqlayıb. Bu mühüm addım Lüksemburqda keçirilən “Regionlararası Təhlükəsizlik və Əlaqə Nazirlər Toplantısı” zamanı atılıb. Toplantıda Aİ-ni Xarici Əlaqələr və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndə Kaja Kallas, Genişlənmədən Məsul Komissiya üzvü Marta Kos və Beynəlxalq Tərəfdaşlıqlardan Məsul Komissiya üzvü Jozef Sikela təmsil edib. Türkiyə isə Xarici İşlər Naziri Hakan Fidanın iştirakı ilə təmsil olunub.

Aİ Şurasının açıqlamasına əsasən, bu görüşdə Aİ ölkələri, Ermənistan, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Tacikistan, Türkiyə, Türkmənistan, Ukrayna və Özbəkistandan nümayəndələr iştirak edib. Tərəflər birgə əməkdaşlığı artırmaqda, həmçinin daha təhlükəsiz, bir-biri ilə daha bağlı və çiçəklənən regionları təşviq etməkdə qərarlı olduqlarını vurğulayıblar. Görüş çərçivəsində keçirilən sessiyalardan birincisi birbaşa Qara dəniz ölkələri ilə bağlı olub və burada bölgənin təhlükəsizliyi və sabitliyi məsələləri müzakirə edilib.

Qara dənizin beynəlxalq ticarət, taxıl, enerji və mühüm xammal nəqli üçün strateji rola malik olduğu bildirilib, buna görə də onun geostrateji əhəmiyyəti xüsusi vurğulanıb. Bölgə ölkələri arasındakı əməkdaşlıq, buradakı sabitliyin qorunması üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. İştirakçılar dəniz təhlükəsizliyinin artırılması sahəsində əməkdaşlığı dərinləşdirmək təkliflərini nəzərdən keçiriblər. Aİ üzv dövlətlərin və tərəfdaşların kritik infrastrukturların mühafizəsi, müşahidə və nəzarət sistemlərinin yaxşılaşdırılması, habelə hibrid təhdidlərə qarşı mübarizə imkanlarının artırılması cəhdlərini dəstəkləməyə hazır olduğunu ifadə edib.

Mərkəzi Asiya ölkələrinin də qatıldığı ikinci sessiya isə regionlararası əlaqələrin gücləndirilməsi mövzusuna həsr olunmuşdu. Burada Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi də daxil olmaqla, nəqliyyat əlaqələrini gücləndirmək məsələsi müzakirə edilib. Rəqəmsal bağlantı sahəsində də ciddi hədəflər müəyyən edilib; ticarəti, yenilikləri və kritik infrastrukturun təhlükəsizliyini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə yüksək sürətli internetə çıxışın genişləndirilməsi planlaşdırılır. Bundan əlavə, bərpa olunan enerji əlaqələrinin inkişafı da hədəflər arasındadır.

Regional ticarətin asanlaşdırılması üzrə əməkdaşlıq, sərhədlərarası ticarəti sürətləndirmək üçün gömrük prosedurlarını daha rəqəmsal, sadə və uyğunlaşdırılmış şəkildə həyata keçirilməsini təmin edəcək. Bu cür tədbirlər xüsusi sektor maliyyəsini cəlb etməyə və bazar inteqrasiyasını artırmağa kömək edəcək. Tərəflər, regionlararası əlaqənin inkişafı üçün ortaq prioritetlərə əsaslanan, əməkdaşlığa söykənən səmərəli koordinasiya mexanizminə ehtiyac olduğunu qəbul ediblər. Aİ bu vacib sahədə tərəfdaşların və üzv ölkələrin səylərini dəstəkləmək üçün tam hazırlıq nümayiş etdirir.