Braziliyada Narkotik Qruplara Qarşı Əməliyyat: 132 Nəfərin Ölümü Böyük Gərginliyə Səbəb Oldu

Braziliyada polisin narkotik dəstələrinə qarşı apardığı genişmiqyaslı əməliyyat nəticəsində həlak olanların sayı yüksəlməyə davam edir. Rəsmi açıqlamaya görə, oktyabrın 28-dən bəri davam edən bu əməliyyatlarda 4-ü polis olmaqla, ümumilikdə 132 nəfər həyatını itirib. Rio-de-Janeyro polisi itkilərin əksəriyyətinin “favela” adlanan yoxsul məhəllələrdə baş verdiyini təsdiqləyib. Bu qanlı hadisələr yerli əhali arasında böyük qəzəbə səbəb olub; sakinlər cəsədləri şəhərin Penha Meydanında toplayıblar, bəzi Braziliyalılar isə polisi kütləvi edamlar həyata keçirməkdə günahlandırıblar. Bu yüksək ölüm sayı ölkədəki zorakılıq səviyyəsinin ciddiliyini göstərir.

Hökumət rəsmiləri bu əməliyyatın yüksək riskli olduğunu əvvəlcədən bildiklərini etiraf ediblər. Əməliyyat iki aydan çox vaxt ərzində incəliklə planlanıb və məqsəd xüsusi təyinatlı dəstələrin pusqu qurduğu meşəlik yamaca şübhəliləri sıxışdırmaq olub. Rio-de-Janeyronun İctimai Təhlükəsizlik Katibi Viktor Santos bildirib ki, “əməliyyatlarda ölüm halları üstünlük verilən olmasa da, gözlənilən bir nəticə idi.” Bu, Braziliyanın ən böyük narkotik və silah qaçaqmalçılığı şəbəkələrindən biri olan Qırmızı Komandaya (“Comando Vermelho”) qarşı indiyə qədər həyata keçirilmiş ən böyük hücum kimi xarakterizə edilir. Əməliyyatda 2500 təhlükəsizlik işçisi və 32 zirehli maşın iştirak edib.

Əməliyyatın icrası siyasi mübahisələrə də yol açıb. Braziliyanın Ədliyyə Naziri Rikardo Levandovski bu hücumlar başlamazdan əvvəl federal hökumətə məlumat verilmədiyini açıqlayıb. Prezident Luis İnasiu Lula da Silva isə baş verən ölümlərdən təəccübləndiyini qeyd edərək, narkotik səbəbli zorakılıqla mübarizə aparmağın vacibliyini vurğulayıb. Silva həm polis işçilərini, həm də günahsız ailələri təhlükəyə atmadan qruplara qarşı koordinasiyalı iş aparılmasına çağırış edib. Prezident, "Mütəşəkkil cinayət şəbəkələrinin ailələri məhv etməsini, xalqı əzməsini və şəhərlərdə narkotik yaymasını qəbul edə bilmərik," deyə əlavə edib.

Beynəlxalq təşkilatlar da bu hadisələrə sərt reaksiya verib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) İnsan Hüquqları Ofisi bu əməliyyatın gedişatından "dəhşətə düşdüklərini" bildirib. BMT səlahiyyətlilərə beynəlxalq insan hüquqları qanunvericiliyi çərçivəsində öhdəliklərini xatırladaraq, baş verənlərlə bağlı təcili və effektiv istintaqların aparılmasını tələb edib. Eyni zamanda, Rio-de-Janeyro qubernatoru Klaudio Kastro cinayətkarların polis və mülki şəxslərin üzərinə partlayıcı maddələr atmaq üçün pilotsuz uçuş aparatlarından (PUA) istifadə etdiyini, bunun da narkotik terrorizminə qarşı sərt cavab verdiklərini bildirib. Gərgin toqquşmalar səbəbindən şəhər daxilində sağlamlıq və təhsil müəssisələrinin işində fasilələr yaranıb, avtobus marşrutları dəyişdirilib.