BMT rəhbəri Antonio Quterreş xəbərdarlıq edir: 2030-cu illərdə qlobal istiləşmənin 1,5 °C-dən yuxarı qalxması qaçılmazdır

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş katibi Antonio Quterreş dünya ictimaiyyətinə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ciddi bir xəbərdarlıq edib. O bildirib ki, elmi məlumatlar qlobal temperatur artımının 2030-cu illərin əvvəlində 1,5 dərəcə Selsi həddini keçməsinin labüd olduğunu göstərir. Quterreşin sözlərinə görə, bu hal bütün dünyada aclıq, daha çox fəlakət və genişmiqyaslı məcburi köçkünlük dalğasına yol açacaq. Baş katib bu açıqlamanı Braziliyanın Belem şəhərində BMT İqlim Dəyişikliyi Çərçivə Konvensiyasının 30-cu Tərəflər Konfransı (COP30) çərçivəsində verib. O qeyd edib ki, bəzi çevrələr bu faktı on illərdir inkar etsələr də, elm ən geci 2030-cu illərin əvvəllərində 1,5 dərəcədən yuxarı həddindən artıq istiləşmənin qaçılmaz olduğunu aşkar edib. Quterreş vəziyyəti bu cür qiymətləndirib: "Bunun nə demək olduğunu bilirik - daha çox istilik və aclıq, daha çox fəlakət və yurd-yuvadan didərgin düşmə."

Quterreş vurğulayıb ki, hazırda güclü addımlar atılsa, əsrin sonuna qədər temperatur artımını yenidən 1,5 dərəcə hədəfinin altına salmaq mümkündür. Lakin bu məqsədə çatmaq üçün razılaşma və cəsarət lazımdır. Baş katib, inkişaf etmiş ölkələrin iqlim dəyişikliyinə dair verdiyi öhdəlikləri yerinə yetirmək üçün imkanlarının getdikcə daraldığını qeyd edib. O, həmçinin xəbərdarlıq edib ki, qlobal emissiyaların azaldılması istiqamətindəki mövcud səylər yetərli deyil. Əgər təcili hərəkət edilməsə və emissiyalar ciddi şəkildə azaldılmasa, bu, “bir çox insan üçün ölüm hökmü” demək olacaq. İqtisadiyyatları qeyri-sabit qalıq yanacaq bazarlarından asılılıqdan qorumağın zəruri olduğunu deyən Quterreş, əksər ölkələrin on il ərzində emissiyalarını yarıya endirməsi, 2050-ci ilə qədər xalis sıfıra çatması və daha sonra xalis neqativə keçməsinin həyati əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb.

BMT rəhbəri bütün bu məqsədlərin proqnozlaşdırıla bilən, əlçatan və zəmanətli maliyyə vəsaiti olmadan gerçəkləşməyəcəyinə diqqət çəkib. O, inkişaf etmiş ölkələrin 2035-ci ilə qədər bu sahəyə hər il minimum 300 milyard dollar ayırmalı olduğunu bildirib. Quterreş ölkələrə bu hədəflər üzərində razılığa gəlmək üçün çağırış edərək, siyasi liderlik göstərilməsini istəyib. O, 1,5 dərəcə Selsi həddinin yeganə qırmızı xətt olmalı olduğunu bildirib. Baş katib çıxışını bu sözlərlə yekunlaşdırıb: "Liderlik vaxtıdır. Cəsur olun. Elmə əməl edin. İnsanları mənfəətdən əvvəl tutun."