BMT Məruzəçisi Qəzzanı "Görünməmiş Fəlakət" Adlandırdı: Yenidənqurma Uzun İllər Çəkəcək

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Mənzil Hüququ üzrə Xüsusi Məruzəçisi Balakrişnan Racaqopal Qəzzadakı vəziyyəti qiymətləndirərək, baş verənləri "görünməmiş bir fəlakət" adlandırıb. Racaqopal, İsrailin iki ildir davam etdirdiyi hücumlar nəticəsində Qəzzada su və elektrik kimi əsas mülki infrastrukturun tamamilə məhv edildiyini bildirib. O, bu açıqlamanı İsrailin Qəzzada törətdiyi hərbi cinayətləri araşdırmaq üçün İstanbulda keçirilən Qəzza Məhkəməsinin yekun iclası zamanı Anadolu Agentliyinə (AA) müsahibə verərkən səsləndirib.

Məruzəçi, bu cür beynəlxalq məhkəmə təşəbbüslərinin çox dəyərli olduğunu vurğulayıb, çünki onlar bəzən faktiki hüquqi orqanlardan da daha vacib ola bilərlər. Onun sözlərinə görə, bu məhkəmələrin əsas məqsədi hesabatlılığı təmin etmək və problemin yaranmasına səbəb olan təcrübələri dəyişdirməkdir. Racaqopal, Qəzza Məhkəməsinin də bu məqsədə xidmət edəcəyinə inandığını söyləyib. O, dağıntıların miqyasına diqqət çəkərək, Qəzzada evlərin 90%-dən çoxunun məhv olduğunu qeyd edib. Evlərinə qayıda bilən insanlar yalnız dağıntı yığınları ilə qarşılaşırlar. Vəziyyətin Rusiya-Ukrayna müharibəsindəkindən xeyli pis olduğunu bildirən Racaqopal, Ukraynada evlərin 13%-i dağıldığı halda, Qəzzadakı fəlakətin miqyasının müqayisəedilməz olduğunu vurğulayıb.

Racqopal həmçinin İsrailin təkcə yaşayış binalarını deyil, bölgəni "yaşanılamaz hala gətirmək" üçün məqsədli şəkildə ibadət yerlərini və mədəniyyət müəssisələrini də hədəf aldığını söyləyib. Qəzzanın gələcək yenidənqurma prosesi çox böyük çətinliklər vəd edir. Bu proses iki əsas mərhələdən ibarət olacaq: fiziki bərpa işləri və insanların normal həyata qayıtması. Fiziki bərpa mərhələsi nəhəng dağıntı yığınları və onların arasında qalan partlamamış döyüş sursatları səbəbindən son dərəcə çətin keçəcək. Mütəxəssislərin fikrincə, bu iş uzun illər tələb edəcək və çox böyük maddi xərclər yaradacaq.

Lakin Racaqopalın sözlərinə görə, həyatın normallaşması ilə bağlı çətinliklər daha da ağırdır. Qəzza xalqı çox böyük travma və ağrı yaşayıb. Onları bir xalq kimi yenidən birləşdirmək və ictimai bütövlüyü bərpa etmək mürəkkəb bir iş olacaq. O qeyd edib ki, Qəzza xalqının sağalması üçün Yaxın Şərqdə davamlı sülh hökm sürməlidir və insanların travmanın öhdəsindən gəlməsi üçün imkanları olmalıdır. Racaqopal, Qəzza əhalisinin hələ də öz yaşantılarına qayıtmadığını və bunun üçün İsrailin atəşkəsə baxmayaraq davam edən hücumlarına son qoyulmalı və işğala tamamilə son verilməsinin vacib olduğunu vurğulayıb.

Məruzəçi, keçmiş ABŞ prezidenti Donald Trampın Qəzza münaqişəsini bitirmək üçün təklif etdiyi 20 maddəlik "Hərtərəfli Plan"ın beynəlxalq hüquqa tamamilə zidd olduğunu deyib. O, bu planın Qəzzanın dağıdılmasına görə məsuliyyət daşıyan şəxslərə diqqət yetirmədiyini və ən əsası, Fələstinliləri qərar qəbuletmə prosesinə daxil etmədiyini qeyd edib. Racaqopal sonda, Fələstin xalqının öz ölkələri ilə bağlı qərarları müstəqil şəkildə verməli olduğunu əlavə edib.