AK Partinin Sədri Müavini: Türkiyə Nadir Torpaq Elementlərini Emal Edərsə, "Türkiyə Əsri" Gerçəkləşər

AK Parti Sədrinin Müavini və İnsan Hüquqları Rəhbəri, Professor Dr. Hasan Basri Yalçın, ölkənin gələcək inkişaf yolu ilə bağlı ən vacib şərti açıqlayıb. Kastamonuda keçirilən "Dünya Nizamı və Türkiyə" adlı söhbətdə çıxış edən Yalçın, Türkiyənin öz ərazisindəki nadir torpaq elementlərini özünün emal edib dünya bazarına çıxara biləcəyi təqdirdə, "Türkiyə əsri" hədəfinin sadəcə xəyal olmayacağını bildirib.

Professor Yalçın çıxışına qlobal siyasi mühitdəki dəyişikliklərə toxunaraq başlayıb. O qeyd edib ki, son hadisələr göstərir ki, artıq nə dünya əvvəlki dünyadır, nə də Türkiyə əvvəlki Türkiyə. O, Birləşmiş Ştatlar Prezidentinin Qəzza ilə bağlı mövqeyinin dəyişməsini misal gətirib; altı ay əvvəl Qəzzalıların çıxarılmasını təklif edən ABŞ rəhbərinin indi atəşkəs təmin etməklə öyünməyə çalışdığını bildirib. Ukraynada baş verən silahlı qarşıdurma riskinin isə 1980-ci illərdə təsəvvür belə edilmədiyini söyləyib. Hətta Avropa ölkələri belə artıq ABŞ-ın dostluğuna inanmaqda tərəddüd edirlər. Türkiyənin ətrafında baş verən proseslər bu qeyri-sabitliyin göstəricisidir: Qarabağ, İraq, Suriya, Qəzzada yaşanan soyqırım, Liviya və İran-İsrail arasındakı gərginlik. Onun sözlərinə görə, Türkiyənin sərhədlərindəki qonşuların demək olar ki, hamısı ya müharibə vəziyyətindədir, ya da müharibə təhlükəsi altındadır. Bu, heç kimin öz ölkəsində sabah nə olacağını dəqiq bilmədiyi bir dünyadır.

Professor Dr. Hasan Basri Yalçın Türkiyənin müdafiə sənayesindəki irəliləyişlərin ölkənin müstəqilliyi üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunu vurğulayıb. Türkiyə cəmi doqquz il ərzində PUA (pilotsuz uçuş aparatı) və SİHA (silahlı pilotsuz uçuş aparatı) ixracatçıları sırasında dünyanın üçüncü ən böyük ölkəsi halına gəlib. O, müdafiə sənayesinin inkişafının terrorla mübarizəyə təsirini konkret faktlarla göstərib. Suriyada terrora qarşı aparılan əməliyyatlar zamanı, əlimizdə cəmi bir PUA olan ilk əməliyyat yeddi ay çəkmiş və 700 şəhidlə nəticələnmişdi. Daha sonra, 20-yə yaxın PUA/SİHA-nın istifadə edildiyi əməliyyat üç ay çəkmiş və itki 70 şəhid olmuşdu. Lakin PUA, SİHA və KORAL kimi sistemlərin məhdudiyyətsiz istifadə edildiyi üçüncü əməliyyat cəmi yeddi gün çəkdi və yalnız yeddi şəhid verildi. Yalçın bildirib ki, uzun illər öz silahını istehsal edə bilməyən Türkiyə, terrorla effektiv mübarizə apara bilmirdi. Bu mübarizənin olmaması iqtisadiyyatı düzəltməyə mane olurdu, nəticədə xəstəxanalar, universitetlər tikilmir, elm və texnologiya inkişaf etmirdi. Artıq Türkiyə öz silahlarını istehsal etməklə öz iqtisadiyyatını məhv edən bir döngəni qırıb və dünyaya PUA/SİHA satan bir ölkəyə çevrilib.

Gələcək qlobal rəqabətin əsas meydanının çip texnologiyaları üzərində qurulacağını deyən Yalçın, bu texnologiyanın nadir torpaq elementlərindən asılı olduğunu izah edib. Hazırda dünyada istehsal olunan çiplərin 70%-ni Amerikalılar istifadə edir, amma 80%-i Tayvanda hazırlanır. Lakin nadir torpaq elementlərinin 90%-i Çində cəmləşib (850 milyon ton təsdiqlənmiş ehtiyat). Türkiyədəki təsdiqlənmiş nadir torpaq elementlərinin ehtiyatı isə 650 milyon tondur. Yalçın qeyd edib ki, əgər Türkiyə bu xammalı sadəcə çıxarmaqla kifayətlənməyib, həm də özü emal edərək dünya bazarına çıxara bilərsə, "Türkiyə əsri" gerçəklik olacaq. O, Ərəb coğrafiyasını misal çəkərək, neft kimi sərvətin varlığının deyil, onu özün emal edə bilmək bacarığının vacib olduğunu bildirib. Əks halda, başqalarından asılılıq fəlakətə gətirir. Öz məhsulunu dünyaya sata bilən ölkə isə supergücə çevrilir. Proqramdan sonra Professor Dr. Hasan Basri Yalçın, digər AK Parti rəsmiləri ilə birlikdə Kastamonu Universitetinin rektoru Professor Dr. Əhməd Həmdi Topalı ziyarət edərək, universitet-şəhər əməkdaşlığı məsələlərini müzakirə ediblər.