7 Noyabr: Tarixdə Bu Gün Baş Verən Ən Mühüm Siyasi Hadisələr, Doğumlar və Ölümlər

7 Noyabr tarixi siyasətdə, elmdə və ictimai həyatda dərin izlər buraxmış bir çox qlobal hadisələrlə yaddaşlara yazılıb. Bu gün ərzində həm böyük inqilablar gerçəkləşib, həm də beynəlxalq hüququ formalaşdıran vacib sənədlər imzalanıb. Dünyanın taleyini dəyişən bu hadisələr arasında Rusiya Oktyabr İnqilabından tutmuş, ABŞ-da prezident seçkilərinə qədər müxtəlif proseslər yer alır. Məsələn, 1917-ci ildə Rusiyada Oktyabr İnqilabı baş verdi; Bolşeviklər müvəqqəti hökuməti devirərək Vladimir Leninin rəhbərliyi altında hakimiyyəti ələ keçirdilər. Cəmi dörd il sonra, 1921-ci ildə İtaliyada Benito Mussolini tərəfindən faşist rejiminin təməli qoyuldu və ölkənin ilk faşist hökuməti quruldu.

ABŞ siyasəti üçün də 7 Noyabr xüsusi əhəmiyyət daşıyır. 1944-cü ildə Franklin D. Ruzvelt dördüncü dəfə ABŞ prezidenti seçilərək bu sahədə rekord qazandı. Daha yaxın tarixdə, 2020-ci ildə Co Bayden Donald Trampı məğlub edərək ölkənin 46-cı prezidenti oldu. Həmçinin qeyd etmək yerinə düşər ki, 1916-cı ildə Cennett Rankin ABŞ Nümayəndələr Palatasına seçilən ölkə tarixinin ilk qadın konqres üzvü kimi tarixə düşdü. Beynəlxalq səviyyədə vacib qərarların qəbulu da bu tarixlə bağlıdır. 1962-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Aparteid rejiminə qarşı Cənubi Afrikaya qarşı iqtisadi və hərbi sanksiyalar tətbiq etmək qərarına gəldi. Soyuq Müharibə dövrünün sonuna işarə edən mühüm bir hadisə də 1989-cu ildə Şərqi Almaniyanın sərhəd qapılarını açması oldu, bu addım Berlin Divarının dağılması prosesini başlatdı.

Türkiyə tarixində də 7 Noyabr müəyyən dönüş nöqtələri ilə əlamətdardır. 1950-ci ildə Türkiyə Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını imzaladı. 1982-ci ildə isə ölkədə ümumxalq səsverməsi keçirildi və 1982-ci il Konstitusiyası səslərin 91,3 faizi ilə qəbul edildi. Bundan başqa, 1951-ci ildə Türkiyədə ilk qadın bələdiyyə sədri (Müfidə İlhan, Mersin) seçildi. Təəssüf ki, bu tarix həm də qalmaqallarla yadda qalıb; 1996-cı ildə Susurluqda baş verən nəqliyyat qəzası dövlət, siyasət və mafiya arasındakı qaranlıq əlaqələri ortaya çıxaran genişmiqyaslı bir qalmaqalın başlanğıcı oldu. Mədəniyyət və elm sahəsindəki hadisələrə gəldikdə, 1867-ci ildə polyak fiziki və kimyaçısı, Nobel mükafatçısı Mari Küri, 1913-cü ildə isə fransız yazıçı, filosof Albert Kamyu bu gün anadan olublar. 2011-ci ildə Yunanıstanın baş naziri Yorqo Papandreu istefa verdi, 2000-ci ildə isə Beynəlxalq Kosmik Stansiyada ilk daimi astronavt heyəti öz missiyasına başladı.