Fed-in Ehtiyatlı Mövqeyi Kriptovalyuta Bazarında 800 Milyon Dollarlıq Ləğvetməyə və Kəskin Enişə Səbəb Oldu

Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) ehtiyatlı tonu maliyyə bazarlarında, xüsusən də kriptovalyuta dünyasında gözlənilməz bir şok dalğası yaratdı. Bu hadisə nəticəsində qısa müddət ərzində kripto treyderlər təxminən $800 milyon dollar dəyərində mövqelərinin ləğvi (likvidasiyası) ilə üzləşməli oldular. Bazar, gözlənilən pozitiv qərarların gəlməməsinə cavab olaraq kəskin şəkildə geri çəkildi. Bu reaksiya, maliyyə dairələrində "xəbəri sat" effekti kimi tanınan tərsinə dönmə (reversal) hadisəsi ilə xarakterizə olunur. Bazar iştirakçıları FED-in yumşaq mövqe sərgiləyəcəyini gözləsə də, ehtiyatlı bəyanatlar riskli aktivlərdən sürətli çıxışa səbəb oldu. Bu cür yüksək həcmli likvidasiyalar bazarda kütləvi panika yaranmasına işarədir.

Böyük məbləğdə likvidasiyanın əsas səbəbi treyderlərin fyuçers bazarlarında yüksək həcmdə borc vəsaitindən (leverage) istifadə etməsi idi. Qiymətlər cəmi bir neçə faiz düşdükdə, bu cür yüksək riskli "uzun" (long) mövqelər avtomatik olaraq bağlanır və böyük itkilərə yol açır. FED-in bəyanatından dərhal sonra Bitcoin və digər əsas kriptovalyutaların qiymətləri sürətlə düşdü. Bu, xüsusilə də son həftələrdə qiymət artımına mərc edən treyderlər üçün fəlakət oldu. Onların mövqelərinin kütləvi ləğvi isə qiymətlərin daha da aşağı enməsinə təkan verən domino effekti yaratdı. Belə ki, ləğvetmə mexanizmi bazardakı qeyri-sabitliyi bir neçə dəfə artırır.

Qeyd olunan "xəbəri sat" strategiyası, bir maliyyə hadisəsi və ya hesabatı bazara çıxmazdan əvvəl aktivin qiymətinin spekulyativ şəkildə artırılması, lakin xəbərin rəsmi elanından dərhal sonra (hətta xəbər neytral olsa belə) aktivin kütləvi şəkildə satılması deməkdir. Bu dəfə, FED-in gələcək faiz dərəcələri ilə bağlı qeyri-müəyyən və ehtiyatlı mövqeyi investorları məyus etdi. Kripto treyderləri daha yumşaq pul siyasəti gözləyirdilər ki, bu da riskli aktivlərə kapital axınını artıracaqdı. Lakin FED-in gözləntiləri doğrultmaması ani satıcılıq təzyiqini yaratdı və nəticədə yüz milyonlarla dollarlıq borclu mövqelər silindi. Bu cür böyük məbləğli itkilər adətən qısa müddətli dərinləşmə və potensial bazar dibinin yaranmasına işarə edə bilər, çünki zəif əllərdəki mövqelər artıq ləğv edilmiş olur.