İsrailin UNRWA-ya Qadağası Səbəbindən Misir və İordaniyada Yığılan Üç Aylıq Qəzza Yardımı Çatdırıla Bilmir

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Yaxın Şərqdəki Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər Agentliyinin (UNRWA) baş rabitə meneceri Conatan Fouler bildirib ki, Qəzza zolağı əhalisi üçün nəzərdə tutulan böyük həcmdə həyat qurtarıcı ləvazimat Misir və İordaniyadakı anbarlarda saxlanılır. Bu materiallara təxminən üç ay bəs edəcək qədər ərzaq da daxildir. Lakin İsrail mart ayının əvvəlindən bəri UNRWA-nın hər hansı yardım gətirməsini qadağan etdiyi üçün bu dəstəyi çatdırmaq mümkün olmur. Fouler vəziyyəti Anadolu Agentliyinin müxbirinin Qəzzada əldə olunan atəşkəsdən sonrakı proseslə bağlı suallarını yazılı cavablandırarkən izah edib.

O, bu qərarın ciddi nəticələr doğurduğunu vurğulayıb: “Bu qərar, süni şəkildə yaranan aclığın ortasında yaşayan xalqı yaşamaq üçün ehtiyac duyduğu şeylərdən məhrum etdi.” Fouler, BMT-nin Qəzzanın yenidən qurulması üçün bütün resurslara və imkanlara ehtiyacı olduğunu qeyd edib. O, həmçinin UNRWA-nın Qəzza zolağında fəaliyyət göstərən ən böyük BMT quruluşu olduğunu xatırladıb. Təşkilat bənzərsiz bir əhatə dairəsinə, geniş infrastruktur və logistika şəbəkəsinə, həmçinin xidmət göstərdiyi icmaların uzunmüddətli etimadına sahibdir.

Conatan Fouler bildirib ki, UNRWA-nın 12 min nəfərdən ibarət olan heyəti olmadan, başqa heç bir BMT quruluşu Qəzzadakı müharibənin yaratdığı humanitar ehtiyacları lazımi miqyasda effektiv şəkildə paylaya bilməz. O, UNRWA-nın mandatının və fəaliyyətinin təmin edilməsinin bu gün xüsusi əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb. İsrailin qadağasına baxmayaraq, UNRWA komandaları 2023-cü ilin oktyabrından bəri fəaliyyətlərini dayandırmayıblar. Onlar məcburi köçkünlərə tibbi xidmət, təmiz su və fövqəladə sığınacaqlar verməyə davam edirlər. Həmçinin, on minlərlə uşaq üçün təhsil fəaliyyətlərini heç vaxt dayandırmadıqlarını qeyd edib.

Fouler, UNRWA-nın işğal altındakı Fələstin ərazilərində əsas xidmətlər göstərməyə və milyonlarla fələstinli qaçqın uşağın həyatında müsbət dəyişiklik yaratmağa davam etməsinin son dərəcə vacib olduğunu vurğulayıb. O, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin (BƏM) 22 oktyabr 2025-ci il tarixli məsləhət rəyindəki ifadələri xatırladıb. BƏM UNRWA-nı işğal altındakı Fələstin əraziləri ilə "bənzərsiz və davamlı əlaqəsi" olan əsas humanitar aktyor kimi tanıyıb. Məhkəmə qeyd edib ki, UNRWA-nın fəaliyyətləri, xüsusilə Qəzzadakı ağır humanitar şərait nəzərə alınmaqla, əngəllənmək yerinə, asanlaşdırılmalıdır.

Hazırkı şəraitdə BMT-nin UNRWA vasitəsilə Qəzza zolağı əhalisinin adekvat qidalanmasını təmin etmə imkanına çıxış yoxdur. İsrailin UNRWA-ya HƏMAS-ın sızdığı və təşkilatın bitərəf olmadığı barədə iddiaları təkrar-təkrar dilə gətirilsə də, sübut olunmayıb və doğru deyil.

Məlumatda həmçinin Qəzzada atəşkəs və əsir mübadiləsi anlaşmasına dair əvvəlki hadisələr xatırlanır. ABŞ Prezidenti Donald Tramp 9 oktyabrda Misirdə davam edən danışıqlarda İsrail və HƏMAS-ın Qəzzada atəşkəs planının ilk mərhələsini təsdiqlədiyini açıqlamışdı. Anlaşma danışıqların aparıldığı Misirdə imzalanmış və İsrail hökumətinin təsdiqi ilə 10 oktyabrda qüvvəyə minmişdi. İsrail ordusunun razılaşmada göstərilən "Sarı Xətt"dən geri çəkilməsindən sonra atəşkəsin həmin gün Qəzza zolağında qüvvəyə mindiyi bildirilmişdi. Lakin İsrail ordusu atəşkəsə baxmayaraq, ara-sıra müxtəlif iddialarla fələstinlilərə qarşı hücumlar həyata keçirir.