Dünya Bankı Azərbaycanda CƏB profisiti üzrə proqnozu yenidən nəzərdən keçirib

Dünya Bankı 2025-ci il üçün Azərbaycanın Cari Əməliyyatlar Balansı (CƏB) profisitinə dair proqnozunda böyük dəyişiklik edib. Əvvəlki proqnoz göstəricisi ÜDM-in 11,6%-nə bərabər olsa da, yeni gözlənti ÜDM-in cəmi 4,2%-i səviyyəsində müəyyən edilib. Bu kəskin azalma ölkənin xarici ticarət dinamikasındakı dəyişiklikləri əks etdirir.

Bankın hesabatına görə, CƏB profisitinin azalması tendensiyası növbəti illərdə də davam edəcək. 2026-cı ildə bu göstəricinin ÜDM-in 3,7%-nə (əvvəlki 5,4%-ə qarşı), 2027-ci ildə isə 3,3%-nə (əvvəlki 3,4%-ə qarşı) qədər enməsi gözlənilir. Bu endirim karbohidrogen ixracının azalması və idxalda müşahidə olunan mülayim artımla əlaqədardır.

Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) məlumatları da profisitin azalmasını təsdiqləyir. AMB-yə görə, 2025-ci ilin birinci yarısında CƏB profisiti ÜDM-in 6,3%-ni təşkil edərək 2,3 milyard ABŞ dollarına çatıb. Bu rəqəm 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 11,7% azdır. Dünya Bankının proqnozlarına görə, mal və xidmət ixracı cari ildə ÜDM-in 39,1%-ni, 2027-ci ilin sonuna qədər isə 38,8%-ni təşkil edəcək. Eyni dövrdə mal və xidmət idxalı 2025-ci ildə ÜDM-in 34,2%-i, 2027-ci ildə isə 31,2%-i səviyyəsində gözlənilir.

Beynəlxalq maliyyə qurumlarının və yerli dövlət orqanlarının CƏB-ə dair proqnozları bir-birindən fərqlənir. Azərbaycan hökuməti 2025-ci ildə CƏB profisitini ÜDM-in 5,6%-i səviyyəsində gözləyir. Hökumət 2025-2028-ci illərdə neft və qaz hasilatı proqnozlarını nəzərə alaraq, illik profisitin ÜDM-in təxminən 3%-i səviyyəsində qalacağını bildirir. Mərkəzi Bank 2025-2026-cı illərdə CƏB profisitinin illik 3-4 milyard ABŞ dolları səviyyəsində qalacağını düşünür. Digər beynəlxalq qurumların gözləntiləri daha yüksəkdir: "Fitch Ratings" 2025-ci ildə profisitin 4 milyard ABŞ dolları (ÜDM-in 5,3%-i) olacağını proqnozlaşdırır. Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF) isə 2025-ci ildə profisitin 6,1 milyard ABŞ dollarına çatacağını (ÜDM-in 7,8%-i) gözləsə də, 2026-cı ildə bu göstəricinin 3,4 milyard dollara enəcəyini proqnozlaşdırır.