Depressiya və demensiya arasında gözlənilməz əlaqə tapılıb

Çində aparılan böyük bir milli araşdırma depressiya, sosial təcrid və idrak funksiyasının pisləşməsi arasında gözlənilməz bir əlaqə olduğunu ortaya qoyub. Məlum olub ki, şiddətli depressiv simptomları olan insanlar zaman keçdikcə daha çox sosial təcrid olunma riski daşıyır. Bu təcrid və təklik hissi isə daha sonra yaddaş və düşünmə qabiliyyətinin zəifləməsi ilə əlaqələnir. Araşdırma "Journal of Affective Disorders" (JAD) jurnalında dərc edilib. Depressiya davamlı kədər hissi, həyata marağın itməsi və ümidsizliklə xarakterizə edilən geniş yayılmış psixi pozğunluqdur. Bu vəziyyət təkcə emosional durumumuza deyil, həm də davranışa, düşüncəyə və fiziki rifaha ciddi təsir göstərir.

Depressiyanın tipik nəticələrindən biri sosial çəkilmədir. Xəstəlik yorğunluq, yuxu və iştahın pozulması, konsentrasiyanın azalması kimi simptomlarla özünü göstərir. Bu çətinliklər səbəbindən insan dostları və qohumları ilə daha az görüşür, adi işlərdən imtina edir. Nəticədə təklik hissi güclənir, bu da öz növbəsində psixi pozğunluğu daha da ağırlaşdırır. Tsya Fanın rəhbərlik etdiyi tədqiqatçılar qrupu, məhz bu izolyasiyanın yaddaş və zehni performansın azalmasına necə səbəb olduğunu öyrənməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu.

Tədqiqat üçün 45 yaşdan yuxarı Çin sakinlərinin sorğusundan ibarət olan Çin Sağlamlığı və Pensiya Uzunlamasına Araşdırmanın (CHARLS) məlumatlarından istifadə edildi. Təhlilə orta yaş həddi 58 olan 9 220 nəfərin iştirak etdiyi üç sorğunun (2013, 2015 və 2018) məlumatları daxil idi. İştirakçılar depressiya səviyyəsi (CES-D şkalası), idrak funksiyası (yaddaş və düşüncə testləri) və sosial təcrid üçün qiymətləndirildi. Sosial təcrid dörd əsas meyarla müəyyən edilirdi: evdə və evlilikdə tənhalıq, uşaqlarla nadir təmaslar (həqiqi həyatda və ya rəqəmsal ünsiyyət vasitəsilə) və son bir ayda sosial tədbirlərdə iştirak etməmək.

Əldə edilən nəticələr aydın şəkildə göstərdi ki, depressiv simptomlar gələcək sosial izolyasiyanın artacağını proqnozlaşdırır. Bundan başqa, bu təcrid vəziyyəti zaman keçdikcə idrak performansının bir qədər azalmasına yol açır. Tədqiqat müəllifləri ictimai sağlamlıq sahəsində çalışan mütəxəssislərin bu nəticələri nəzərə almasını tövsiyə edir. Onların fikrincə, yaşlılar arasında depressiya və tənhalıqla mübarizəyə yönəlmiş müdaxilələr idrak sağlamlığını qorumağa və demensiya riskini azaltmağa kömək edə bilər.