Yapon Alimləri Yeni Üsulla Onurğa Sınıqlarını Müalicə Edir: Bədən Yağı Kök Hüceyrələri Sümüyə Çevrildi

Osaka Metropoliten Universitetinin tədqiqatçıları onurğa sınıqlarını bərpa etmək üçün bədən yağ toxumasından (adipoz toxumadan) alınan kök hüceyrələrdən istifadə edən yeni və ümidverici bir metod hazırlayıblar. Heyvanlar üzərində aparılan sınaqlarda bu müalicə, insanlarda rast gəlinən osteoporozla əlaqəli sınıqlara bənzəyən onurğa zədələrini uğurla sağaldıb. Bu üsul, hüceyrələrin yaşlı insanlardan belə asanlıqla toplanması və bədənə minimal yük yaratması səbəbindən sümük xəstəliklərinin müalicəsi üçün daha zərif, az gərginlikli bir alternativ təqdim edə bilər.

Osteoporoz sümükləri zəiflədir, onları kövrəkləşdirir və qırılma ehtimalını artırır. Yaponiyanın əhalisi yaşlanmağa davam etdiyi üçün bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanların sayının 15 milyonu keçəcəyi proqnozlaşdırılır. Osteoporozun səbəb olduğu müxtəlif sınıq növləri arasında onurğanın sıxılma sınıqları, yəni **osteoporotik onurğa sınıqları**, ən çox yayılanıdır. Bu zədələr uzunmüddətli əlilliyə gətirib çıxara və insanların həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə pisləşdirə bilər. Bu isə daha təhlükəsiz və effektiv müalicə metodlarına olan ehtiyacın nə qədər vacib olduğunu göstərir.

Yağ toxumasından əldə edilən kök hüceyrələr (ADSC-lər) sümük zədələnməsinin bərpasında güclü potensial nümayiş etdirir. Bu çoxpotensiallı hüceyrələr sümük daxil olmaqla, bir çox toxuma növünə çevrilə bilir. Tədqiqatçılar ADSC-ləri sferoidlər adlanan üçölçülü kürəvi qruplar halında yetişdirdikdə, onların toxuma bərpasını dəstəkləmə qabiliyyəti artır. Bu sferoidlərin sümük əmələ gətirən hüceyrələrə doğru ilkin fərqləndirilməsi, sümük regenerasiyasını stimullaşdırmaqda onların təsirini daha da yüksəldir. Tədqiqata tibb məktəbinin tələbəsi Yuta Savada və Dr. Şinji Takahaşi rəhbərlik edirdi. Onların qrupu ADSC-lərdən istifadə edərək sümüyə differensiasiya olunmuş sferoidlər yaratdı və onları sümük rekonstruksiyasında istifadə olunan β-trikalsium fosfat materialı ilə birləşdirdi. Bu qarışıq onurğa sınığı olan siçanlara tətbiq edildi və nəticədə sümüyün sağalmasında və möhkəmliyində ciddi irəliləyişlər əldə olundu.

Alimlər müalicədən sonra sümük əmələ gəlməsi və bərpasına cavabdeh olan genlərin daha aktiv olduğunu da müşahidə etdilər. Bu, yanaşmanın bədənin təbii sağalma mexanizmlərini gücləndirdiyini göstərir. Savada bildirib ki, bu araşdırma **ADSC-lərdən istifadə edən sümük diferensiasiyası sferoidlərinin** onurğa sınıqlarının müalicəsi üçün yeni metodların hazırlanması imkanlarını açır. O, əlavə edib ki, hüceyrələr bədən yağından alındığı üçün xəstəyə cüzi gərginlik olur, bu da onların təhlükəsizliyini artırır. Dr. Takahaşinin sözlərinə görə, bu sadə və effektiv metod hətta müalicəsi çətin olan sınıqları belə sağalda və sağalmanı sürətləndirə bilər. Tədqiqatçılar bu texnikanın xəstələrin sağlam həyat müddətini uzatmağa kömək edəcək yeni bir müalicə üsulu olacağını gözləyirlər. Tədqiqatın nəticələri “Bone & Joint Research” jurnalında dərc olunub.