CBD-nin Qəfil İrəliləyişi: Nanotexnologiya Yan Təsirlərsiz Ağrını Necə Sakitləşdirir

Çoxlu insanlar CBD (Kannabidiol) ilə zənginləşdirilmiş yağlardan və losyonlardan istifadə edərək, bunun narahatlığı azaltmaq üçün asan və nisbətən risksiz bir yol olduğuna inanırlar. Buna baxmayaraq, elm adamları CBD-nin sinir sistemi ilə əslində necə qarşılıqlı əlaqə qurduğunu hələ də məhdud şəkildə dərk edirlər. Kannabis əsaslı məhsulların populyarlığı son on ildə kəskin şəkildə artıb. Bunun əsas səbəblərindən biri 2018-ci ildə çətənənin Nəzarət Edilən Maddələr Aktından çıxarılması, nəticədə çətənədən alınan CBD-nin qanuni satılmasına və geniş yayılmasına icazə verilməsi idi.

Nəticədə, CBD hazırda yağlarda, kremlərdə və kosmetik məhsullarda geniş tapılır. CBD-nin “sərxoşluq” hissi yaratmadığı ümumiyyətlə qəbul edilsə də, onun insan beynindəki və bədənindəki təsirləri hələ də tam öyrənilməyib. Roçester Universitetinin Nevrologiya professoru Dr. Kuan Honq Vanq qeyd edir ki, biz bu birləşmə haqqında daha çox şey bilməliyik, onun beyində hansı mexanizmlərlə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu, bədənə təsirini və ən əsası, xroniki ağrı epidemiyasını müalicə etmək üçün **daha təhlükəsiz bir həll yolu olub-olmadığını** aydınlaşdırmalıyıq. Harvard Tibb Məktəbi və Boston Uşaq Xəstəxanası ilə əməkdaşlıq edən Dr. Vanqın laboratoriyası bu yaxınlarda siçanlar üzərində apardığı sınaqlarda, CBD-ni birbaşa beyinə çatdıraraq nevropatik ağrını zərərli yan təsirlər yaratmadan yüngülləşdirə bildiklərini göstərdi. Bu nəticələr "Cell Chemical Biology" jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçıların qarşısında duran əsas maneə, beyni zərərli maddələrdən qoruyan təbii müdafiə sistemi olan hematoensefalik baryer idi. Beyin sağlamlığı üçün vacib olsa da, bu baryer CBD-nin beyinə nə qədər daxil ola biləcəyini ciddi şəkildə məhdudlaşdırır, çünki CBD yağda həll olsa da, suda yaxşı həll olmur. Nəticədə, adi yağ formasında qəbul edilən CBD-nin çox az hissəsi beyinə çatır. Bu çətinliyin öhdəsindən gəlmək üçün, araşdırmanın birinci müəllifi, alim Dr. Cinqyu Fenq xüsusi bir çatdırılma metodu hazırlamağa kömək etdi. Bu metoda **CBD-IN (nanomisel formulasiyası)** adı verildi. Bu yanaşma, CBD molekullarını qida və dərmanlarda istifadə üçün təhlükəsiz sayılan suda həll olunan kiçik nano-misellərin içinə yerləşdirir.

Siçanlar üzərində aparılan sınaqlar CBD-IN-nin yarım saat ərzində ağrı kəsicisi təsirini başlatdığını göstərdi. Ən əsası, siçanlar ənənəvi ağrı kəsiciləri ilə tez-tez əlaqəli olan tarazlıq, hərəkət və ya yaddaş pozğunluqları kimi ümumi yan təsirləri yaşamırdılar. Dr. Fenqin sözlərinə görə, ağrı kəsicisi effekti dəfələrlə istifadə zamanı da davam etdi və zaman keçdikcə təsirinin zəiflədiyini müşahidə etmədilər. Tədqiqatçılar görüntü alətləri və genetik xəritələmənin köməyi ilə aşkar etdilər ki, CBD-IN toxunma və ağrının emalında iştirak edən beyin və onurğa beyni sahələrindəki həddindən artıq sinir aktivliyini azaldır. Bu təsir yalnız sinir zədəsindən sonra yaranan **anormal aktivasiya yaşayan bölgələrdə** müşahidə olundu; sağlam sinirlərə təsir edilmədi.

Digər gözlənilməz nəticə isə bu idi ki, CBD-IN, THC və ya digər kannabis birləşmələri bədəndə fəaliyyət göstərərkən adətən iştirak edən məşhur kannabinoid reseptorlarından (CB1 və CB2) asılı deyildi. Dr. Fenq bildirir ki, bunun əvəzinə, CBD-IN sinir hüceyrələrində daha geniş elektrik və kalsium siqnalizasiyasına təsir edir. Bu, ənənəvi kannabinoidlər və ya opioidlərlə əlaqəli olan "sərxoşluq" və ya asılılıq risklərini yaratmadan sinir hiperaktivliyinə nəzarət etmək üçün yeni bir yol təklif edir. Dr. Vanqın fikrincə, bu araşdırmanın geniş əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, nanotexnologiya CBD kimi təbii birləşmələri daha təsirli və dəqiq edə bilər. Beyinə çatdırılmanı yaxşılaşdırmaqla və yalnız xəstəliklə əlaqəli sinir həddindən artıq aktivliyini hədəfləməklə, bu strategiya xroniki ağrıların və bəlkə də anormal sinir aktivliyinin mərkəzi rol oynadığı epilepsiya və ya neyrodegenerativ xəstəliklər kimi digər neyroloji pozğunluqların müalicəsi üçün yeni imkanlar aça bilər.