Dünyada cəmi 50 nəfər bu qana sahibdir

Qızıl qan (Rh-null) dünyanın ən nadir qan növüdür. Bu qan qrupuna sahib olan cəmi 50-dən az insan var. Rh sıfır qan qrupu olan şəxslərin qırmızı hüceyrələrində Rhesus (Rh) faktorları və ya antigenləri kimi tanınan zülallar tamamilə yoxdur. Bu nadirlik səbəbindən, Rh-null qanı dünyanın ən qiymətli qan qrupu hesab edilir və məhz buna görə də ona “qızıl qan” adı verilmişdir.

Qan qrupları haqqında danışarkən, adətən qırmızı hüceyrələrin səthində mövcud olan antigen adlanan şəkər və zülallar əsas götürülür. Bu antigenlərin qarışığına görə qan A, B, O və ya AB qruplarına ayrılır. Bundan əlavə, ABO sistemi hüceyrələrdə “Rh-D” faktorunun olub-olmamasına görə Rh-müsbət və ya Rh-mənfi fərqlərinə malikdir. Qızıl qan qrupu ilk dəfə 1961-ci ildə Avstraliyalı aborigen bir qadında aşkar edilib. Bu qan növünün kəşf edilməsi tibbi dünyada böyük maraq yaratdı.

Hazırda dünyada bu qan qrupuna ehtiyacı olan insanlar üçün ciddi bir problem mövcuddur. Rh sıfır qan qrupu olan donorlar həddindən artıq azdır və əldə etmək çətindir. Rh-null qana ehtiyacı olan xəstələr bütün dünyadakı müntəzəm Rh-null donorlarından ibarət kiçik bir şəbəkəyə güvənmək məcburiyyətində qalırlar. Bu vəziyyətin nə qədər çətin olduğunu göstərən bir fakt var: Dünyada bu nadir qan qrupu üçün hal-hazırda yalnız doqquz aktiv donor fəaliyyət göstərir. 50-dən az insanda olan bu qan növü, ehtiyac yarandığı zaman təcili tibbi yardım göstərilməsini çətinləşdirir. Qızıl qanın nadirliyi onun donor bazasını olduqca məhdudlaşdırır.