Bu tarixdə buzlaqlar tam əriyəcək

ABŞ Milli Aviasiya və Kosmos İdarəsinin (NASA) məlumatlarına görə, qlobal istiləşmə nəticəsində dəniz və hava temperaturu yüksəlir. Temperaturun artması səbəbindən böyük miqdarda şirin su ehtiyatı saxlayan buzlaqlar sürətlə əriyir. Dünya üzrə buz itkisi həcmi olduqca yüksəkdir. Məsələn, dünyanın ən böyük buz kütlələrindən olan Antarktida hər il orta hesabla 135 milyard ton buz itirir. Qrenlandiya isə eyni dövrdə təxminən 266 milyard ton buz itkisi yaşayır. Bu rəqəmlər planetimizdəki iqlim dəyişikliklərinin miqyasını açıq şəkildə göstərir.

Sürix Federal Texnologiya İnstitutunun İnşaat, Ətraf Mühit və Xəritə Mühəndisliyi fakültəsinin müəllimi Dr. Matias Huss buzların əriməsi ilə bağlı vəziyyəti dəyərləndirib. O bildirib ki, buz örtüyündə baş verən dəyişikliklər birbaşa iqlim şəraiti ilə əlaqəlidir. Dr. Huss qeyd edir ki, son əsrdə müşahidə olunan dəyişikliklərin əsas səbəbi insan fəaliyyəti nəticəsində artan istiləşmədir. Bu istiləşmənin təsiri ərimə sürətində özünü göstərir. Dünya miqyasında buzlaqların ərimə sürəti 2010–2020-ci illərdə əvvəlki onillik dövrlə müqayisədə təxminən 36 faiz artıb.

Matias Huss coğrafi bölgələr üzrə itkilərə diqqət çəkib. O deyir ki, Avropa Alp dağları, Qafqaz və Rokki dağları kimi nisbətən kiçik buzlaqlara malik bölgələrdə buz itkisi daha sürətlidir. Ümumi buz itkisinə görə isə Alyaska və Patagoniya kimi ərazilər ən pis vəziyyətdədir. Alim hazırda dünyadakı bütün buzlaqların buz itirdiyini söyləyir. Qrenlandiya və Antarktidadakı buz təbəqələri çıxılmaqla, 2000-ci illər ətrafında dünya üzrə təxminən 700 min kvadratkilometr buzluluq sahəsi mövcud idi. Ümumilikdə təxminən 160 min kubkilometr buz həcmi hesablanırdı. Bu göstəricilər bu gün 5–10 faiz azalsa da, Matias Huss dünya üzrə dəqiq qlobal qiymətləndirmənin yoxluğunu vurğulayır.