Türk dövlətləri arasında ticarət həcminin daha da artırılmasına ehtiyac var - Halit Kanak

Türk Dövlətləri Təşkilatı yaradıldıqdan sonra ticarət həcmi artmağa başlayıb və 2024-cü ildə 53 milyard dollar səviyyəsinə çatıb. Bu rəqəm ciddi bir artım olsa da, Halit Kanak bunu kifayət saymır. Türk Dünyası Həmrəylik və Yardımlaşma Dərnəyinin sədri olan Halit Kanak bu açıqlamanı Bakıda keçirilən Avrasiya Françayzinq Forumunda çıxışı zamanı verib.

Kanak vurğulayıb ki, on il öncə türk dövlətləri arasında aparılan ticarətin həcmi cəmi 10 milyard dollar idi. Müstəqil türk dövlətləri olaraq biz düşünürük ki, 180 milyonluq əhalimiz və Rusiya, Çin, Əfqanıstan, Pakistan, İran, Balkan ölkələri, Orta Şərq, Şərqi Avropa, Şimali Afrika, Cənubi və Cənub-Şərqi Asiya kimi regionlarda yaşayan soydaşlarımızla birlikdə, 350 milyon əhalinin daxil olacağı daxili ticarətimiz ən azı 400 milyard dollar olmalıdır. Biz bu hədəflərə çatmaq üçün lazımi imkanın mövcud olduğunu hesab edirik. Hazırda Türk dövlətləri arasında ticarət həcminin artırılmasına böyük ehtiyac var.

H. Kanak ticarət əlaqələrindəki kəskin fərqi konkret rəqəmlərlə izah edib. Məsələn, 2024-cü ildə Türk Dövlətləri Təşkilatı ölkələrinin xaricdən həyata keçirdiyi ümumi idxal 656 milyard dollar təşkil edib. Bu idxalın detalları belədir: Türkiyə – 344 milyard dollar, Macarıstan – 152 milyard dollar, Qazaxıstan – 60 milyard dollar, Özbəkistan – 56 milyard dollar, Azərbaycan – 21 milyard dollar, Qırğızıstan – 12 milyard dollar, Türkmənistan – 4 milyard dollar və Şimali Kipr Türk Respublikası – 2,8 milyard dollar. Lakin bu ümumi idxalın yalnız 53 milyard dolları türk dövlətləri arasında aparılıb. Bu göstərici çox aşağı və qəbuledilməzdir.

Bu səbəbdən ticarət həcmini yüksəltmək üçün ilk növbədə birliyi gücləndirməliyik. Sosial, siyasi, mədəni və ən əsası iqtisadi birliyi möhkəm təməllər üzərinə oturtmaq lazımdır. Biz bir-birimizdən məhsul alma mədəniyyətini inkişaf etdirməliyik. İqtisadi birliyi təmin etmək üçün sənayeləşməni, istehsalı və ticarəti artırmalıyıq. Kanak xüsusilə Türkiyədəki iş adamlarına və sənayeçilərə müraciət edərək deyib ki, ehtiyacları olan məhsulları əvvəlcə türk coğrafiyasındakı şirkətlərdən alsınlar, yalnız tapa bilmədikdə digər ölkələrə müraciət etsinlər. Türk dünyasındakı əməkdaşlığı gücləndirmək üçün ticarət forumları və iqtisadi konqreslər təşkil edilməlidir. Bütün bu təşəbbüslər ortaq ticarəti artırmağa və türk dövlətlərini bir-birinə daha da yaxınlaşdırmağa xidmət edir.