NASA: 3I/ATLAS Günəşə yaxınlaşarkən manevr edib

Ulduzlararası obyekt 3I/ATLAS Günəşə yaxınlaşarkən gözlənilməz bir manevr edib. Bu hadisə ulduzlararası cismin qeyri-qravitasiya sürətlənməsinin ilk dəfə müşahidə edilən sübutunu göstərir. Bu barədə məlumat NASA-nın Reaktiv Hərəkət Laboratoriyasının oktyabrın 31-də dərc etdiyi hesabatda yer alıb. Obyekt astronomik ictimaiyyəti maraqlandırır, çünki bu cür hərəkətlər adətən kometalardan gözlənilmir. 3I/ATLAS kometi Yerə yaxın potensial təhlükəli asteroidləri və digər kiçik göy cisimlərini izləmək məqsədi ilə qurulmuş ATLAS avtomatlaşdırılmış teleskop şəbəkəsi tərəfindən iyulun 1-də kəşf edilmişdi. Bu kəşf kosmik hərəkətlərin standart modellərindən kənara çıxan davranışları öyrənmək üçün böyük əhəmiyyət daşıyır.

Astronom Avi Lebanın məqaləsində obyektin hərəkət parametrləri açıqlanıb. Qeyd edilir ki, Günəşdən radial sürətlənmə gündə 135 kvadrat kilometr (=9x10^{-7} AU) təşkil edib. Günəşin istiqamətinə nisbətən eninə sürətlənmə isə gündə 60 kvadrat kilometr (=4x10^{-7} AU) olub. Bu ölçülər cismin nə üçün bu qədər sürətlənmə göstərdiyinə dair suallar yaradır. Alim bu sürətlənmənin səbəbi kimi kosmik obyektə təsir edən "naməlum qüvvə"nin olduğunu irəli sürüb. Tədqiqatçılar indi bu əlavə hərəkətə nəyin səbəb olduğunu, yəni hansı mexanizmin iştirak etdiyini dəqiqləşdirməyə çalışırlar. Bu cür qeyri-adi sürətlənmə Günəş sisteminin xarici hissələrindən gələn cisimlərin tərkibi haqqında yeni məlumatlar verə bilər.

3I/ATLAS müşahidələr tarixində astronomlar tərəfindən aşkarlanan üçüncü ulduzlararası göy cismidir. İlk ulduzlararası obyekt 2017-ci ilin payızında kəşf edilən Oaumuamua asteroidi idi. İkinci isə, 2019-cu ilin avqust ayında aşkar olunan 2I/Borisov kometası olub. Hər yeni ulduzlararası qonaq astronomiya elminə qalaktikamızın digər hissələrindən gələn materiallar haqqında fərqli məlumatlar gətirir. 3I/ATLAS-ın bu unikal manevri, kosmosda hələ də öyrənməli olduğumuz bir çox fiziki hadisənin olduğunu göstərir.