İran NPT üzvü olaraq dincməqsədli nüvə enerjisindən istifadəni öz haqqı hesab edir – Bəqai

İran Nüvə Silahlarının Yayılmamasına dair Sazişin (NPT) üzvü olaraq dinc məqsədli nüvə enerjisindən istifadə etmək hüququnu özünə aid hesab edir. Bu barədə İran XİN-in mətbuat katibi İsmayıl Bəqai Tehranda keçirdiyi mətbuat konfransında danışıb. Bəqainin sözlərinə görə, İran öz mənafeyini qorumaq üçün bütün mümkün yolları nəzərdə saxlayır. Bu yanaşma əsasında, ölkə nüvə enerjisindən istifadə prosesini davam etdirməkdə qətiyyətlidir.

Rəsmi Tehran nüvə məsələsi ilə bağlı qərarın ölkə səviyyəsində veriləcəyini açıqlayıb. Bu qərar verildiyi zaman onun detalları ictimaiyyətə təqdim olunacaq. Ölkənin vurğuladığına görə, nüvə məsələsi ilə əlaqədar hər bir qərar İranın milli mənafeyini qorumağa və NPT prinsiplərinə əsaslanmağa yönələcək. Bu açıqlamalar İranın beynəlxalq təzyiqlərlə üzləşdiyi bir vaxta təsadüf edir.

Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyin (AEBA) Direktorlar Şurası noyabrın 20-də vacib bir qətnamə qəbul etmişdi. Bu qətnamədə İrandan 60%-lik zənginləşdirilən uran ehtiyatları haqqında dəqiq məlumatları Agentliyə təqdim etməsi tələb olunurdu. Eyni zamanda, beynəlxalq qurum İranın nüvə obyektlərinə baxış keçirmək üçün şərait yaratılmasını istəyirdi. Bütün bu tələblərə baxmayaraq, Tehran NPT çərçivəsində öz dinc nüvə fəaliyyətlərini aparmaqda israrlıdır.

Beynəlxalq sanksiyalar fonunda yaranan vəziyyət daha da çətinləşib. BMT Təhlükəsizlik Şurası (BMT TŞ) sentyabrın 28-də 2231 saylı qətnamə çərçivəsində İran əleyhinə digər BMT Təhlükəsizlik Şurası qətnamələrini bərpa etdi. Xatırladaq ki, 2015-ci il iyulun 20-də qəbul edilmiş 2231 saylı qətnamə İran əleyhinə tətbiq olunan öncəki altı qətnaməni və genişmiqyaslı sanksiyaları ləğv etmişdi. Hərtərəfli Birgə Fəaliyyət Planının (HBFP) müddəalarına əsasən, üzv ölkələrdən biri planı pozmağa dair şikayət etdikdə müxtəlif mərhələlər işə düşür.

Əgər həmin mərhələlər nəticə verməsə, şikayət edən ölkə məsələni BMT Təhlükəsizlik Şurasına çatdıra bilər. Şikayət BMT TŞ-də irəli sürülüb qəbul edildiyi təqdirdə, İran əleyhinə beynəlxalq sanksiyalar yenidən qüvvəyə minə bilər. Bundan əlavə, bu cür ssenari BMT Təhlükəsizlik Şurası üzvlərinə İran əleyhinə hərbi əməliyyat aparmaq üçün icazə vermək potensialına malikdir.