"Fitch" Azərbaycan banklarında xarici valyutada verilən kreditlərin payının azalmağa davam edəcəyini proqnozlaşdırır

Reytinq agentliyi "Fitch"in proqnozuna görə, Azərbaycan banklarının xarici valyutada verdiyi kreditlərin payı azalmağa doğru gedəcək. Agentlik bu göstəricinin 2026-cı ilin sonuna ümumi kredit həcminin təxminən 12%-ni təşkil edəcəyini gözləyir. Bu rəqəm 2024-cü ilin sonunda qeydə alınan 16% göstəricisi ilə müqayisədə əhəmiyyətli eniş deməkdir. Bu azalmaya iki əsas amil təsir edir: manatın ABŞ dollarına effektiv bağlılığı və xarici valyutada kreditləşmə sahəsində tətbiq edilən sərt tənzimləyici tədbirlər. Hesabatda bildirilir ki, müştəri depozitlərinin dollarlaşması yüksək səviyyədə qalacaq. 2025-ci ilin üçüncü rübünün sonuna bu rəqəmin 44% olması gözlənilir. Agentlik düşünür ki, əhəmiyyətli makroprudensial təşəbbüslər olmasa, dollarsızlaşma prosesi tədrici xarakter daşımağa davam edəcək.

"Fitch" Azərbaycan bank sektoru üzrə "neytral" proqnoz bəyan edir. Bu, kredit genişlənməsinin yavaşlamasına baxmayaraq, 2026-cı ildə maliyyə göstəricilərinin davamlı olaraq qorunub saxlanacağı gözləntilərini əks etdirir (2026-cı il üçün 2,5%; 2025-ci il üçün 2,3%). Bu sabitlik ilk növbədə qeyri-neft sektorunun inkişafı hesabına təmin ediləcək. Bankların sağlam mənfəətliliyi proqnozlaşdırılan mülayim kredit riski dəyişkənliyindən etibarlı qorunma təklif etməlidir. Mənfəətlilik hələ də yüksək, lakin azalmaqda olan marjalarla dəstəklənir. Hesabatda qeyd olunur ki, maliyyələşdirmə və likvidlik şəraiti əsasən dəyişməz qalacaq. 2021-2024-cü illərdə kredit portfelinin orta hesabla 18% artımından sonra, artım tempi mülayimləşəcək.

Agentliyin fikrincə, 2026-cı ildə kredit artım tempi yüksək tək rəqəmli göstəricilərə enəcək. Bu dövrdə əsas artım mənbəyi pərakəndə seqment olacaq. "Fitch" aydınlaşdırır ki, kredit artımında baş verən bu yavaşlama pərakəndə seqmentdə böyümə imkanlarının azalmasını əks etdirir. Buna səbəb ev təsərrüfatlarının borc yükünün artması və tənzimlənmənin sərtləşməsidir. Sərtləşmə tədbirlərinə pərakəndə kreditlər üçün yüksək normativ risk nisbətləri və yeni tətbiq edilmiş kredit kartı limitləri üzrə məhdudiyyətlər daxildir. Kredit artım tempinin yavaşlaması bank bazarında daha ehtiyatlı inkişaf yolunu təsdiqləyir.