BP: "Qarabağ" sahəsində mümkün dizel sızmasının ətraf mühitə təsiri minimal olacaq

BP-Azerbaijan şirkəti "Qarabağ" yatağında seysmik tədqiqatlar aparılarkən baş verə biləcək ehtimal olunan dizel sızmasının ətraf mühitə təsirinin çox az olacağını bildirib. Şirkətin nümayəndəsi Ülviyyə Seyidməmmədova bu barədə "Qarabağ" layihəsi üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi (ƏMTQ) sənədinin müzakirəsi məqsədilə keçirilən onlayn görüşdə məlumat verib. Seyidməmmədova qeyd edib ki, ƏMTQ çərçivəsində seysmik tədqiqatlar zamanı **qəza halında dizel sızmasının təsirləri** əvvəlcədən modelləşdirilib. Bu modelləşdirmənin nəticələri göstərir ki, hər hansı sızma əsasən dənizdə məhdudlaşacaq.

BP rəsmisi ən pis ssenari kimi, tədqiqat gəmisinin toqquşması nəticəsində yanacaq ehtiyatının tamamilə itirilməsini nəzərdən keçirib. Bu vəziyyətdə təxminən **1 000 kubmetr dəniz dizelinin** sızması ehtimal olunur. Dağılmaların modelləşdirilməsi sübut edir ki, sızma baş verən halda dizel əsasən dənizdə qalacaq. Yanacağın səthdən buxarlanması sürətlə gedir və səthdəki neftin böyük hissəsi 10 gün ərzində dağılaraq yox olur. Modellər dizelin yalnız çox kiçik bir hissəsinin sahilə çata biləcəyini göstərir; material balansı üzrə bu miqdar 0,01 ton, bəzi modelləşdirmələrdə isə maksimum 9 ton təşkil edir. Sahilyanı qorunan və mühafizə olunan ərazilərə mümkün qalıq təsirlər orta səviyyədə qiymətləndirilsə də, sahilə çata biləcək dizel miqdarının azlığı səbəbindən ekoloji təsirin minimal səviyyədə qalacağı gözlənilir. Dizelin təxminən 20% ehtimalla Abşeron arxipelaqına və Pirallahı körfəzinin dəniz mühafizə ərazisinə çata biləcəyi nəzərə alınıb.

BP sızmaya qarşı operativ cavab tədbirləri və nəzarət mexanizmləri hazırlayır və bütün potensial riskləri nəzərə alır. "Qarabağ" layihəsi üzrə seysmik tədqiqat proqramına bu il dekabrın 1-də başlanacaq. Bu tədqiqatın ilk mərhələsi 3,5 aya qədər davam edəcək. Proqramın ikinci mərhələsinin 2026-cı ilin mart ayının ortasından aprelin sonuna qədər, təxminən 1,5 ay müddətində həyata keçirilməsi planlaşdırılır. Xatırladaq ki, BP Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) bu layihədə iştirak payının alınmasına dair müqavilələri 2025-ci il iyunun 3-də imzalamışdı. "Qarabağ" yatağı Bakıdan 120 km şərqdə, 150-200 metr dərinlikdə yerləşir. İlkin hesablamalara görə, **"Qarabağ" yatağında geoloji neft ehtiyatları** 60 milyon tondan artıqdır; bunlardan 21 milyon ton neft və 13 milyard kubmetr qaz çıxarıla bilən hesab edilir.