Azərbaycana turist axını niyə azalıb? - ARAŞDIRMA

Bu ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində Azərbaycana 183 fərqli ölkədən 1 milyon 948,2 min nəfər xarici və vətəndaşlığı olmayan şəxs səfər edib. Lakin bu rəqəm ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,8 % azalma deməkdir. Turist axınındakı bu azalmanın səbəblərini öyrənmək üçün mütəxəssis rəyləri toplanıb.

Azərbaycan Turizm Peşəkarları Təşkilatının rəhbəri Ceyhun Aşurov bildirir ki, neqativ dinamikanın əsas səbəbi son illərdə dünyada baş verən proseslər və ölkələr arasındakı münaqişələrdir. O deyir ki, bu il turizm sənayesi üçün çətin keçib; mövsümün əvvəlində baş verən Hindistan-Pakistan və İran-İsrail qarşıdurmaları ölkəyə gələn turistlərin sayına təsir göstərdi. Doqquz ay ərzində azalma 2 %-ə yaxın olsa da, onlayn satışlarda bu rəqəm 30-40 % civarındadır. Aşurov qeyd edir ki, xaricdən gələnlərin sayı azalsa da, **daxili turizmə tələbat sabit qalıb**. Dünyada qiymətlərin artması, xarici turpaketlərin bahalaşması və quru sərhədlərin bağlı olması bir çox vətəndaşımızı ölkə daxilində istirahət etməyə yönəldib. Regionlara maraq xüsusilə yay mövsümündə nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb, bu da hotellərin doluluq göstəricilərində və kənd evlərinə, villalara tələbatda özünü göstərir.

Azərbaycan Hotellər və Restoranlar Assosiasiyasının sədri Samir Dübəndi isə azalmanı pandemiyadan sonrakı sabitləşmə mərhələsinə keçid kimi görür. Onun fikrincə, regionda valyuta məzənnələrinin dəyişməsi, aviabiletlərin bahalaşması və qonşu ölkələrdəki geosiyasi hadisələr bu dinamikaya təsir edən əlavə amillərdir. Dübəndi həmçinin xəbərdarlıq edir ki, turistlərin getdikcə kirayə mənzillərə və qohum evlərinə üstünlük verməsi yeni problemlər yaradır. Bu meyil bir tərəfdən bazarın müxtəlifliyini göstərsə də, digər tərəfdən kiçik hotellər və rəsmi yerləşdirmə vasitələri üçün **qeyri-ədalətli rəqabət** mühiti formalaşdırır. Kirayə evlər sektoru vahid hüquqi tənzimləməyə tabe olmadığından, vergi, təhlükəsizlik və xidmət keyfiyyəti baxımından fərqli şərtlərlə işləyir. Bazarın şəffaf və dayanıqlı inkişafı üçün bu sahədə sistemli normativ çərçivənin yaradılması əsas addımdır.

Mütəxəssislərin qeyd etdiyi digər çatışmazlıqlar əsasən nəqliyyat sahəsi ilə bağlıdır; taksi xidmətlərinin keyfiyyəti, ictimai nəqliyyatda sıxlıq və gecikmələr daha çox narazılıq doğurur. Aşurov vurğulayır ki, turizmin dayanıqlı inkişafı üçün kompleks yanaşma lazımdır. Bu, kadr hazırlığı, yeni kənd evləri və hotellərin təşviqi, **rəqabətli qiymətlərin və keyfiyyətli xidmətin** təmin olunması ilə mümkündür. Ölkənin müxtəlif bölgələrində fəaliyyət göstərən 9 regional turizm idarəsi, o cümlədən yeni yaradılan Naxçıvan idarəsi, turizmin regionlarda inkişafına dəstək verir. Ümumilikdə, turizm Azərbaycanın qeyri-neft sektorunda prioritet sahə olaraq qalır və bu sahənin inkişafı regionlarda məşğulluğun və infrastrukturun güclənməsinə əhəmiyyətli töhfə verir.