Alimlər veyplərin ölümcül təhlükəsi barədə xəbərdarlıq ediblər

Virciniya Birlik Universitetinin tədqiqatçıları məktəblilərdən müsadirə edilmiş elektron siqaretlərdə şokedici maddələr aşkarlayıblar. Bu cihazların analizində nikotin, spirt və hətta nəcis çirklənməsi izləri və bakteriyalar tapılıb. Tədqiqat müəllifləri bildirirlər ki, bu nəticələr yeniyetmələr arasında qanunsuz və təhlükəli cihazların geniş yayılması problemini göstərir. Veyplərin tərkibində olan gözlənilməz və zərərli elementlər ictimai sağlamlığa ciddi təhdid yaradır, çünki bu cihazlar yüksək səviyyədə çirklənmişdir.

Bu araşdırma professor Mişel Pisin rəhbərliyi altında universitetin Məhkəmə-toksikoloji tədqiqatlar laboratoriyasında aparılıb. Komanda 2024–2025-ci tədris ili ərzində Virciniya ştatının məktəblərində müsadirə edilmiş 1300 elektron siqareti toplayıb və analiz edib. Professor Pis qeyd edir ki, “Bu iş uşaqların hansı maddələri qəbul etdiklərini göstərir və onların daha çox nəyə üstünlük verdiklərini anlamağa kömək edir.” O, veypdən istifadənin ictimai sağlamlığa və uşaqların təhlükəsizliyinə böyük təhdid olduğunu vurğulayır.

Alimləri xüsusilə narahat edən tapıntılar həm veyp mayesində, həm də istifadəçi tərəfindən nəfəs alınan aerozolda aşkar edilən bakteriyaların, maya göbələklərinin və koliform bakteriyalarının mövcudluğudur. Koliform bakteriyalar birbaşa nəcis çirklənməsinin göstəricisidir. Bəzi hallarda mikroorqanizmlərin konsentrasiyası normadan artıq olub. Bu cür yüksək çirklənmə səviyyəsi tənəffüs yollarında infeksiya və iltihab riskini artırır. Bu cihazlar gənclərin sağlamlığına birbaşa, bioloji təhlükə daşıyır.

Həkimlər qeyd edirlər ki, yeniyetmələrin beyni aktiv inkişaf dövründədir. Bu dövrdə nikotin və toksik kimyəvi maddələrin təsirinə məruz qalmaq asılılıq və idrak pozuntuları riskini yüksəldir. Tədqiqatçılar bu cihazların istifadəsi zamanı yaranan yan təsirlərə də diqqət çəkirlər. Bu yan təsirlərə öskürək, başgicəllənmə, təngnəfəslik, tənəffüs yollarının xroniki qıcıqlanması və ağciyər zədələnməsi daxildir. Tədqiqat nəticələri göstərir ki, məktəblərdə yayılan qanunsuz veyp cihazları, sadəcə zərərli deyil, həm də ölümcül ola biləcək səviyyədə çirklənmiş və təhlükəlidir.