Aİ Çinlə ixrac məhdudiyyətlərini müzakirə edir və əks tədbirləri nəzərdən keçirir

Çin son günlərdə elan edilmiş nadir torpaq metallarına qoyulan ixrac məhdudiyyətlərinin Avropa İttifaqı ölkələrinə də şamil olunacağını təsdiqləyib. Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Maroş Şefçoviç bu məlumatı açıqlayıb. Baxmayaraq ki, bu müvəqqəti dayandırma müəyyən rahatlıq gətirdi, Avropa sənayesi hələ də böyük bir qeyri-müəyyənlik içində qalır. Bu, ilk növbədə avtomobil sənayesinə təsir edir və qeyri-müəyyənlik əsasən ABŞ ilə Çin arasındakı gərgin ticarət münasibətlərindən qaynaqlanır. Mütəxəssislər qeyd edir ki, vəziyyəti sənaye nümayəndələrindən çox, məhz Brüsselin Pekinlə apardığı danışıqlar müəyyən edir. Hazırda Avropa Komissiyasında Çinlə ixrac məhdudiyyətləri ilə bağlı məsləhətləşmələr davam edir, çünki bütün məsələlər tamamilə həll edilməyib. Brüssel Avropa istehsalı üçün sabit və etibarlı tədarük şərtlərini təmin etməyə çalışır.

Avropa Komissiyasının nümayəndəsi Olof Gill Brüsseldə keçirilən brifinqdə çıxış edib. O, Çinin mikroçip istehsalçıları üçün "etibarlı və təhlükəsiz təchizatı" söz verdiyini deyib, lakin bu öhdəliyin yerinə yetirilməsinə dair dəqiq təfərrüatlar hələ dəqiqləşdirilir. Oktyabr ayındakı məhdudiyyətlərin "dondurulması" isə məsələlərin hamısının həlli demək deyil. Belə ki, Pekinin aprel ayında tətbiq etdiyi yeniliklər hələ də qüvvədə qalır. Həmin qaydalar şirkətləri nadir torpaq metallarını ixrac etməzdən əvvəl lisenziya almağa məcbur edir. Bu tələb isə Aİ sənaye nümayəndələrinin narazılığına səbəb olmuşdu. Məhz bu məsələ ixrac nəzarəti üzrə dialoq çərçivəsində Çin tərəfi ilə keçirilən üzbəüz görüşdə əsas müzakirə mövzusu olmuşdu.

Avropa şirkətləri təchizat zəncirindəki problemlərə görə uzun müddətdir çətinlik çəkirlər. Avqustdan bəri yarımkeçiricilər və çiplərin çatışmazlığı səbəbindən istehsalatın bir hissəsi dayandırılıb. Bu materiallar yüksək texnologiya sənayesinin fərqli sahələri üçün çox əsasdır. Gill bildirir ki, Brüssel nadir torpaq metalları və sənaye üçün zəruri olan digər əsas komponentlərin tədarükü ilə bağlı proqnozlaşdırıla bilən ticarət şərtlərinə nail olmağa cəhd edir. Danışıqların mənfi nəticə verməsi ehtimalına qarşı Aİ-nin cavab tədbirləri, o cümlədən mümkün ticarət məhdudiyyətləri də gündəmdə qalır. Avropa Komissiyası Çinin nəzarətini zəiflətmək üçün öz ixrac məhdudiyyətlərindən istifadə edib-etməməsi məsələsini nəzərdən keçirir. Həmçinin, bəzi Çin ixracatçılarını Avropaya mal göndərərkən nadir torpaq və digər vacib materialları təmin etməyə məcbur edə biləcək yeni ticarət qaydası müzakirə edilir.

Ötən həftə Pekin Si Cinpin və ABŞ Prezidenti Donald Trampın görüşündən sonra yeni ixrac məhdudiyyətlərinin tətbiqini bir il müddətinə təxirə salmağa razılaşdı. Aİ dərhal Çindən bu qərarın bloka üzv ölkələrə də şamil olunacağına dair zəmanət istədi. Şefçoviç Brüssel və Pekinin yüksək səviyyəli rəsmi danışıqlar apardığını təsdiqlədi. O, tezliklə Çinli həmkarı ilə yenidən danışacağını deyib. Həmçinin, Avropa İttifaqı ayrı-ayrı təchizatçılardan asılılığı azaltmaq məqsədilə kritik vacib xammal ehtiyatlarının birgə alınması imkanını araşdırır. Bütün bu addımlar Avropanın xarici təchizatçılardan asılılığını azaltmaq və tədarük zəncirini gücləndirmək məqsədi daşıyır.